Ebû Bekir ibnü'l-Arabî'nin Kur'ân, Tefsir ve Te'vil Anlayışı

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÜMİT DÖNGEL

Danışman: Abdulhamit Birışık

Özet:

Zamanın geçmesiyle Kur’ân’ın anlaşılması noktasında birtakım problemlerle karşılaşılmıştır. Zamansal mesafe ve buna bağlı olarak değişen olgusal durumların yol açtığı problemlerlerle birlikte sabit kalan Kur’ân metnini muhafaza etmek te’vil faaliyeti aracılıyla sağlanmıştır. Te’vil faaliyeti, nassın rehberliğine başvurma imkânı sunarken, aynı zamanda en merkezi problemlerden biri haline de gelmiştir. Kur’ân’ın “ilâhî kelâm” vasfını taşıması, kendisini müslüman olarak niteleyenlerin meşruiyet arayışlarının merkezinde yer almasını sağlamıştır.

Bu çalışmada Kur’ân metnini yorumlamak gayesiyle neden belirli bir yöntemin tercih edildiği, Kur’ân yorumunun esasında hangi problemin uzantısı niteliğinde olduğu sorularına Ebû Bekir İbnü’l-Arabî’nin (ö. 468/1076) Kur’ân ve te’vil anlayışı özelinde cevap aranmıştır. Çalışmada, Kânûnü’t-te’vîl’de önemle üzerinde durulan hususlar esas alınmakla birlikte, çoğu zaman müellifin diğer eserlerine müracaatla konu detaylı bir şekilde tartışılmaya çalışılmıştır. İki bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde İbnü’l-Arabî’nin Kur’ân tasavvuru ortaya konulmaya, ikinci bölümde te’vil probleminin esasında hangi problemin uzantısı niteliğinde olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Buna bağlı olarak lafız-mana ilişkisi, akıl-nakil ilişkisi ve zâhir-bâtın kavramları çerçevesinde te’vil problemi ele alınmıştır.