Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Geleneksel Türk Sanatları Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAKAN DAĞLI
Danışman: Gülnur Duran
Özet:
Kültürel
varlıklar bir milletin belleğinde yeri ve önemi itibari ile son derece önemli
tarihi eserlerdir. Bu eserler sanatsal birikimleri ile günümüzde ayna tutan
medeniyet izleridir. Bu toplumun uygarlığı, sanat eserleri ve kültür
varlıklarıyla simgelenir. Kültür sanat tarihimizin önde gelen önemli
sanatkârı Mimar Sinan, eserleri ve yakalamış olduğu estetik değer ile
insanlığı kendisine hayran bırakmaktadır. Mimarlık tarihinin en sade ve ideal
formlarını yakalayarak büyük bir zenginlik elde etmiştir. Sadelik içinde
zenginliği arayan Sinan, yapılarında bezemeye çok az yer veren mimar
olmuştur. Bezeme unsurunu en az oranda kullanmasına rağmen eserleri şaşılacak
derecede zengin ve gösterişlidir. Tez çalışmama öncelikle literatür taraması
yaparak başladım. İstanbul ile sınırlarıma yapmış olduğum tezimde Mimar
Sinan'ın yapılarının listelerini çıkararak başladım. 500'e yakın eser üreten
Sinan İstanbul'da 53 adet camii inşa etmiştir. Bu camilerden 43 tanesi
günümüze ulaşmıştır. Günümüze ulaşmış camilerden 43 tanesi günümüze
ulaşmıştır. Günümüze ulaşmış camiler tek tek incelenerek minberlerinin
dönemini yansıtıp yansıtmadığını yerinde tespit ettim. Sonrasındaki
araştırmalarımda Sinan Minberleri hakkında bir çalışmanın olmadığını, çok
büyük ve önemli camilerin minberlerin hakkında dahi bir tespit yapılmadığını
gördüm. İncelemelerimde Sinan üslubunu yansıtan onbeş minberin bulunduğunu,
iki minberi (Piyale Paşa Camii, Sinan Paşa Camii) detaylarda bu üslubu
yansıtmadığını düşünerek Vakıflar Bölge Müdürlüğü arşivine ulaştım. Yapmış
olduğumuz arşiv taraması sonucunda herhangi bir kayıda ulaşamadık. Bu iki
cami ile emin olamadığımız için inceleme yaptığımız camilerin içerisine
ekledik. Yapmış olduğu eserlerde bezeme elemanlarını sınırlı tutan Sinan,
döneminin nakkaşhane ustalarının elinden çıkan desenlerde minberleri mücevher
gibi işlenmiştir. Minberlerinde ve desenlerinde hiçbir zaman tekrara gitmemiş,
her camiinin mimarisi ile bütünlük teşkil edecek mimari çözülmemler ile
minberleri işlenmiştir. |