SAFRA KANALI BAĞLANAN SIÇANLARDA BAZI BİTKİ EKSTRELERİNİN BEYİN ÜZERİNE OLASI KORUYUCU ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesi, Diş Hekimliği Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Armağan Begüm Özel

Danışman: Ayşen Yarat

Özet:

Amaç: Kudret narı (KN), pazı ve maydanoz bitki ekstrelerinin safra kanalı bağlama (SKB) modeli uygulanarak biliyer siroz oluşturulan sıçanların beyin dokularında meydana gelebilecek oksidatif hasara karşı olası koruyucu etkilerinin araştırılması amaçlandı.

Gereç ve Yöntem: Sprague Dawley türü dişi sıçanlar, kontrol grubu, kontrol + KN grubu, SKB grubu, SKB + KN grubu, SKB + pazı grubu ve SKB + maydanoz grubu olmak üzere 6 gruba ayrıldı. 28 günün sonunda tüm hayvanlar dekapite edilerek kan örnekleri ve beyinleri alındı. Biyokimyasal parametrelerdeki değişimler araştırıldı. Ayrıca beyin dokusunda histolojik inceleme yapıldı.

Bulgular: Kan örneklerinde aspartat ve alanin transaminazlar, direkt ve total bilirubin değerleri SKB grubunda kontrol grubuna göre anlamlı arttı. KN ve maydanoz verilen SKB gruplarında total bilirubin hariç diğer değerler SKB grubuna göre anlamlı azaldı. Beyin dokusunda, SKB grubunda lipid peroksidasyon (LPO), siyalik asit (SA) ve nitrik oksit (NO) düzeylerinin anlamlı arttığı, glutatyon (GSH) düzeyi katalaz (KAT) ve doku faktörü (DF) aktivitelerinin ise azaldığı gözlemlendi. KN, pazı ve maydanoz ekstresi verilen SKB’li gruplarda LPO, SA, NO düzeyleri anlamlı azalırken GSH ve KAT aktivitelerinin arttığı belirlendi. Total protein, glutatyon-S-transferaz, süperoksit dismutaz, bor, total oksidan ve antoksidan parametrelerinde gruplar arasında anlamlı farklılık tespit edilmedi. Histolojik sonuçlar biyokimyasal sonuçları destekledi.

Sonuç: KN, pazı ve maydanoz ekstreleri beyin dokusunda siroza bağlı oksidan hasarın gerilemesinde etkili oldu. Sirozda beyin hasarına karşı farklı tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesinde bu bitkiler alternatif olabilir.

Anahtar Sözcükler: Kudret narı, pazı, maydanoz, beyin, safra kanalı bağlama