8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersinde Geçen Tarihsel Kavramların Öğretiminin Tarihsel Düşünme Becerilerine Etkisi

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe Ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CEM ONURER

Danışman: Akif Pamuk

Özet:

Kavramlar öğrencilerin sosyal ve fiziki çevresini anlamlandırmak için kullandığı zihinsel tasarımlardır. İnsanlar dünyayı anlamlandırırken kavramların gücünden faydalanır. Kavram öğrenme bir yanıyla dilsel bir yanıyla düşünsel bir süreç barındırır. Soyut kavramların öğrenilmesi özel bir çaba gerektirmektedir. Bununlar birlikte bilimsel kavramlar bireylerin gündelik yaşamlarında öğrenebilecekleri kavramlar değildir. Özellikle toplumun; kültüründe, dilinde, yaşam biçiminde gerçekleşen değişimler bazı kavramların insan yaşamından kopmasına neden olmaktadır. Ancak tarih konusu gereği içinde geçmişi barındırmaktadır. Bu nedenle kavramlar insanların yaşamından çıksa bile tarihsel kavramlar olarak tarihin içerisinde yer edinmektedir. Bununla birlikte tarih derslerinin amaçları artık tarihsel düşünme becerileri çerçevesinde oluşturulmaktadır. Tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi için geçmişin dilinden ve kavramlarından faydalanmak gerekmektedir. Bu nedenle ‘‘8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersinde geçen tarihsel kavramların öğretiminin tarihsel düşünme becerilerine etkisi’’ incelenmiştir. Bu çalışma yirmi kişiden oluşan 8. sınıf öğrenci grubuyla gerçekleştirilmiştir ve araştırma şu sorulara cevap aramıştır.

• T.C. Atatürkçülük ve İnkılap tarihi dersinde geçen tarihsel kavramları, öğrencilerin bilme seviyesi nedir?

• Uygulanan kavram öğretim tekniklerinin (kavram ağı, kavram bulmacası, kavram karikatürü, öykü oluşturma, şiir yazma, zaman şeridi, zamanda yolculuk yapan haberci, sözlük oluşturma) tarihsel kavram öğrenimine etkisi nedir?

• Tarihsel Kavramların öğretimi ile tarihsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi arasında nasıl bir ilişki vardır?

• Öğrencilerin uygulamadan sonra kavram öğretim yöntemlerine yönelik görüşleri nelerdir?

Bu araştırma da nitel araştırma yöntemlerinden eylem araştırmasından faydalanılmıştır. Çalışma sırasında öğrencilerle yapılan etkinlikler ve dağıtılan çalışma kağıtları çerçevesinde veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz ve içerik analizi yöntemleriyle analiz edilmiştir. Kavram öğretimi ile tarihsel düşünme becerileri arasında yakın bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.