Türkiye'deki göç yönetişiminde sivil toplum kuruluşlarının rolü: Suriyeli sığınmacılar örneği

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: RENGİN UÇKAN

Danışman: Ramazan Gözen

Özet:

2011 yılında Suriye‟deki farklı iç ve dış grupların oluşturduğu çatışmalar zamanla ülkenin büyük bir kısmına yayılmıştır. Sonu gelmeyen bu savaş binlerce insanın yaralanmasına ve hayatını kaybetmesine yol açmıştır. Bu nedenle ülke nüfusunun büyük bir kısmı can güvenliklerini sağlamak amacıyla ülke dışına göç etmek zorunda kalmıştır. Göçlerin büyük bir kısmı sınır ülke olan Türkiye‟ye gerçekleşmiştir. Türkiye savaşın ilk yıllarında izlemeye başladığı açık kapı politikasıyla beraber büyük bir sığınmacı kriziyle karşı karşıya kalmıştır. Geçici koruma altındaki Suriyeliler krizi ülkenin göç politikalarında değişikliğe yol açmış ve ilerleyen süreçte var olan kurumların kapasitesi göç nedeniyle ortaya çıkan ihtiyaçlara cevap verme konusunda yetersiz kalmıştır. Bu durum ilerleyen yıllarda farklı aktörlerin sürece dahil edilmesini öngören bir mekanizma gerektirmiştir. Bu mekanizma ile hem ihtiyaçlara daha etkin yanıt verilmesi hem de sürecin denetlenmesi amaçlanmıştır. Sivil toplum kuruluşları da farklı rol ve modellerle sürece dahil olmuşlardır. Çalışmada yönetişim, sivil toplum ve göçe dair kavramsal çerçeve çizildikten sonra Suriye krizi ve oluşturduğu göç sorunu açıklanmıştır. Geçici koruma altındaki Suriyelilerin savaş sonrası Türkiye‟deki göç deneyimi ve bu süreçte yaşadıkları sorunlarla birlikte Türkiye‟deki kurumların bu sorunlara verdiği cevaplar incelenmiştir. Türkiye‟de faaliyet göstermekte olan diğer kurum ve kuruluşlar ile sivil toplum kuruluşlarının hizmetleri ihtiyaçlara cevap vermesi açısından değerlendirilmiştir. Süreçte yerel sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte uluslararası sivil toplum kuruluşları da geniş bir alanda faaliyet göstermiştir. Çalışma kapsamında Türkiye‟de göç yönetişim sürecinde faaliyet gösteren 10 tane uluslararası sivil toplum kuruluşu ile 10 tane yerel sivil toplum kuruluşunun faaliyetleri incelenmiştir. Sivil toplum kuruluşlarının göç yönetişim süreçlerindeki konumu insani yardımda yerelleşme yaklaşımı göz önünde bulundurularak açıklanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler, Göç Yönetişimi, Sivil Toplum Kuruluşları, Suriye Krizi, Yerelleşme