Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ENİS CEM ÖZHATAY
Danışman: ŞENER AKINCI
Özet:TÜRKİYE’NİN PEYZAJDA KULLANILABİLECEK BAZI DOĞAL BİTKİLERİ Türkiye yaklaşık 10.000 doğal çiçekli bitki ve eğrelti türüyle ılıman iklim kuşağındaki en zengin floraya sahip ülkedir. Florasının yaklaşık üçte biri (%34.4) endemik türlerden oluşur. Zengin bitki türlerinin yanında bu türlerden bazıları süs bitkisi olarak kullanılabilecek gösterişli ve güzel kokulu çiçeklere sahiptir. Bu tez çalışmasının amacı peyzaj mimarları tarafından bahçe düzenlemelerinde kullanılabilecek bazı doğal türleri tanıtmaktadır. Bu amaçla bitkilerin seçimleri için kriterler saptanmış ve bu kriterlere uyan 52 Türkiye’nin doğal türü seçilmiştir. Seçilen türlerin 31 tanesi monokotiledon, 21 tanesi ise dikotiledon sınıfındandır, 18 tür endemiktir. Endemik olan türler Allium ılgazense, Bellevalia forniculata, Colchicum davisii, Cyclamen alpinum, Cyclamen mirabile, Cyclamen pseudibericum, Fritillaria michailovskyi, Gladiolus halophilus, Helleborus vesicarius, Lathyrus belinensis, Lathyrus trachycarpus, Lathyrus undulatus, Muscari muscarimi, Paeonia mascula subsp. bodurii, Paeonia turcica, Salvia albimaculata, Sternbergia candida, ve Tchihatchewia isatidea’ dır. Seçilen türlerin %75 i soğanlı, yumrulu türlerdir ve bu geofitlerin Galanthus, Cyclamen, Anemone blanda, Eranthis hyemalis ve Leucojum aestivum gibi bir kısmı yaklaşık bir asırdır süs bitkisi olarak ihraç edilmektedir. Ülkemizde ise bu bitkilerden peyzaj mimarları tarafından peyzaj düzenlemelerinde henüz yararlanılmamaktadır. Çalışmada seçilen türler morfolojik ve estetik özellikleri yönüyle kısaca tanıtılmıştır. Her türün renkli fotoğrafı verilmiş ve Türkiye’deki yayılışı harita üzerinde belirtilmiştir. Bu türlerin peyzajda kullanılabilmeleri için mutlaka üretilmeleri gerekliliği çalışmada özellikle vurgulanmıştır. ABSTRACT AN EVALUATION OF SOME WILD TURKISH SPECIES IN LANDSCAPE ARCHITECTURE With approximately 10.000 vascular flowering plants and ferns, Turkey has the richest flora in the temperate zone. About one third of its flora (34.4%) is endemic to the country. Along with its rich flora, it also has a marvelous attractive and scenty, species can be used for garden design. The aim of this study is to describe the wild Turkish species that can be used for horticultural purpose. For this purpose, some criteria have been determined in the selection of the species. Using these criteria 52 species have been choosen, 31 of which are monocotyledones, 21 of which are dicotyledones. 18 of which are endemic to Turkey, “ Allium ılgazense, Bellevalia forniculata, Colchicum davisii, Cyclamen alpinum, Cyclamen mirabile, Cyclamen pseudibericum, Fritillaria michailovskyi, Gladiolus halophilus, Helleborus vesicarius, Lathyrus belinensis, Lathyrus trachycarpus, Lathyrus undulatus, Muscari muscarimi, Paeonia mascula subsp. bodurii, Paeonia turcica, Salvia albimaculata, Sternbergia candida, Tchihatchewia isatidea.’’. Most of the selected species is geophyte and some of them already been exported “ Galanthus sp., Cyclamen sp., Anemone blanda, Eranthis hyemalis and Leucojum aestivum.’’ as ornamental plants and used by landscape architects in abroad. In this study the selected species have been introduced briefly based on main morphological characteristics. Color photographs and distribution in Turkey have been given on the map. In the study it is emphasized that the selected species originated from wild Turkish flora should be used in landscape desing only if they are propagated.