İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterlilikleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUHAMMET FURKAN TAYFUR

Danışman: Ahmet Faruk Levent

Özet:

İLKOKUL VE ORTAOKUL YÖNETİCİLERİNİN ÖĞRETMENLER ARASINDAKİ FARKLILIKLARI YÖNETME YETERLİLİKLERİ Bu araştırmada, ilkokul ve ortaokul yöneticilerinin öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterliklerine ilişkin öğretmen görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaçla ilkokul ve ortaokulda görev yapan öğretmenlerin görüşleri alınmış ve inceleme yapılmıştır. Bu araştırma, öğretmenlerin okul yöneticilerinin öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme yeterlikleri hakkındaki algılarını ortaya koymayı amaçlayan tarama modelinde betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Ümraniye ilçesi sınırları içerisinde bulunan 36 ilkokulda görev yapan 1526 öğretmen ve 34 ortaokulda göre yapan 1721 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmada seçkisiz örnekleme yöntemlerinden küme örnekleme kullanılmıştır. Araştırmacının imkânından dolayı Ümraniye ilçesindeki ilkokul ve ortaokulların isimleri yazılıp bir torbaya atılıp daha sonra 13 tane ilkokul, 12 tane de ortaokul seçilmiştir. Okullardaki öğretmen listelerini elde etme imkânı olmadığından dolayı seçilen bu okullardaki görev yapan öğretmenler örneklemi oluşturmuştur. Gidilen okullarda dağıtılan anketler sonucu toplamda 480 öğretmene ulaşılmıştır. Araştırmaya temel teşkil edecek veriler, Çetin ve Bostancı (2009) tarafından geliştirilen “İlköğretim Okulları Yöneticilerinin Öğretmenler Arasındaki Farklılıkları Yönetme Yeterlilikleri” ölçme aracıyla elde edilmiştir. Ölçeğin dört alt boyutunda da normal dağılıma sahip cinsiyet ve okul türü değişkenlerinde bağımsız t-Testi, normal dağılıma sahip yaş ve kıdem değişkenlerinde tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve normal dağılıma sahip olmayan öğrenim durumu değişkeninde Kruskal Wallis-H testi ile analizler yapılmıştır. Öğrenim durumu değişkeninde çıkan farklılıkların kaynaklarını belirlemek amacıyla gruplar kendi aralarında ikili olarak Mann Whitney-U analizi ile karşılaştırılmıştır.Araştırmadan elde edilen bulguları incelediğimizde; araştırmaya katılan öğretmenlerin, yöneticilerin öğretmenler arasındaki farklılıkları fark etme, farklılıkların kabulü ve farklılıklardan yararlanma boyutlarına ilişkin algıları cinsiyet, yaş, mesleki kıdem ve öğrenim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı, okul türü değişkenine göre ise öğretmen algılarının anlamlı şekilde farklılaştığı saptanmıştır. Yöneticilerin öğretmenler arasındaki farklılıkları yönetme boyutuna ilişkin algıları yaş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı bununla birlikte cinsiyet, öğrenim düzeyi ve okul türü değişkenlerine göre ise öğretmen algılarının anlamlı şekilde farklılaştığı görülmüştür. Araştırmada uygulayıcılara yönelik olarak, farklılıkların yönetimi konusunda okul müdürlerine bu alanda uzman kişiler tarafından hizmetiçi eğitim verilmesi ve öğretmenlerin farklı yönlerini, kabiliyet ve yeteneklerini geliştirmeleri için gerekli yönlendirmeler yapılıp, gerekli imkânlar sağlanabilmesi önerileri yapılmaktadır. Araştırmacılara yönelik ise İstanbul’un kozmopolit bir şehir olduğu gerçeğinden yola çıkarak diğer ilçelerde de farklı model ve farklı örnekleme yöntemleri kullanılarak çalışmalar yapılabileceği önerileri yapılmaktadır. Anahtar Kelimeler: Farklılık, farklılıkların yönetimi, okul müdürü, öğretmen. ABSTRACT The Sufficiency of Elementary and Middle Schools’ Directors’ Capability of Diversity Management Among Teachers In this research, it is aimed to specify the teacher’s opinions about elementary and middle school directors’ diversity management among teachers. The teachers, who are from elementary and middle schools, has been specified their opinions through that aim. It is a descriptive study which aims to specify the teachers’ opinions about the school directors’ diversity management among teachers. The population in this study has been created by 1721 teachers from 34 different middle schools and 1526 teacher from 36 different elementary schools in Umraniye, Istanbul. In this study, simple and random sampling has been used. Because of the opportunity of the researcher, the names of elementary and middle schools has been put in a bag and 13 of elementary, 12 of middle schools has been selected. Due to the fact that there is no opportunity to list all the names of the teachers in those schools, the teachers in those schools has create “sample group”. With the results of the questionnaires, 480 of those teachers has been available fort his study. The data for the base of this study has been gathered with an assessment instrunent which has been developed by Çetin and Bostancı (2009). In the four sub dimensions of the scale, an independent t-Test in gender and school variables which have normal distrubition, one dimension variant analysis (ANOVA) in age and seniority variables which have normal distribution and Kruskal Wallis-H test in educational background variable which doesn’t have normal distrubiton has been used for anaylsis. To specify the sources of differences in educational background variable, the test groups have been compared with each other with Mann Whitney-U analysis. When we analyze the results from this study, there is no effect of gender, age, seniority and educational background on the opinions of the teachers who are the subject of this study about the directors’ level of distinguishing the diversity among the teachers, accepting those diversity and benefiting from those diversity. However, there are some diversity in the teachers’ opionions depending on the type of the school. The teachers’ opinions about the directors’ diversity management among the teachers have not been differentiated depending on the age and seniortiy but it has been differentiated depending on the gender, educational background and the type of the school. In this study, it is advised (for the operators) to give an in-service training to the directors of the school about the diversity management by the experts and supply the needed opportunities for the teachers to make them aware of their own capabilities and capacity. For the researchers, it is advised to make another studies with using different sampling and modelling techniques in different districts of Istanbul which is crowded and cosmopolit city. Key Words: Diversity, diversity management, school director, teacher.