Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2007
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yalçın Ergün
Danışman: MURAT AKBALIK
Özet:TÜRK BANKALARININ HAZİNE DEPARTMANLARINDA DÖVİZ OPSİYONLARI İLE RİSK YÖNETİMİ VE UYGULAMA Günümüz finans piyasalarında yüksek faiz veren gelişmekte olan ülkelere akıtılan sıcak paranın artışı döviz kuru riskini her geçen gün artırmaktadır. Kendilerini bu riskten korumak isteyen firma ve yatırımcılar bankalara döviz opsiyonları için talep oluşturmakta ve riski bankalara transfer etmektedirler. Döviz opsiyonlarının riskten korunma dışında spekülatif amaçlarla kullanımı ise riskleri artırmaktadır. Dünyadaki toplam döviz opsiyonu hacmi düşünüldüğünde, tezgahüstü opsiyonlardaki hacmin yüksek olması bankaların taşıdığı riskin büyüklüğünün en önemli göstergesidir. Bu nedenle bankalar taşıdığı opsiyon pozisyonlarını ve sermayelerini istatistiksel bazı modeller kullanarak sürekli ölçmek ve yönetmekle yükümlüdürler. Bankalar opsiyonları fiyatlarken temel iki model kullanmaktadır. Black-Scholes Modeli erken uygulama olanağı sağlamadığından sadece Avrupa tipi opsiyonlar için uygulanabilirken Binomial Model Amerikan tipi opsiyonların fiyatlanmasında da kullanılmaktadır. Bu çalışmada önce opsiyonların kavramsal çerçevesi çizilmiş, ardından fiyatlama modellerinde ihtiyaç duyulacak matematiksel kavramlara yer verilip her iki model de ayrıntılı olarak incelenmiştir. Opsiyon primlerinin duyarlığına da ayrıntılı olarak değinilmiş, piyasada yeni izlenmeye başlanan; speed, charm, colour, vanna, volga ve omega gibi greekler de bu konuda daha sonraki araştırmacılara da yol gösterici olması düşüncesiyle detaylı olarak açıklanmıştır. Son bölümde ise güncel bir örnekle Türk bankalarında kullanımda olan Delta Plus metoduna yer verilmiş ve bir model kurularak uygulamada bu yöntem kullanılmıştır. Bankanın sahip olduğu farklı döviz cinslerinden opsiyonların oluşturduğu bir portföyün taşıdığı delta, vega ve gamma riskleri bu metoda göre ölçülmüştür. Yapılan ölçümler sonucu, sahip olunan opsiyonların bankanın döviz pozisyonuna ve sermayesine etkisi ortaya çıkarılmıştır. Opsiyonların gelecek yıllarda Türk finans piyasalarında giderek yaygınlaşması ile bankaların da bu değişime ayak uydurabilmek için daha çeşitli ve değişik yöntemlere başvurmaları gerekeceği öngörülen bir gerçektir. Ayrıca opsiyonların kaldıraç etkisi nedeniyle artan hacimlerinin döviz kurlarındaki etkisi de göz ardı edilmemelidir. RISK MANAGEMENT WITH CURRENCY OPTIONS AT TREASURY DEPARTMENTS OF THE TURKISH BANKS AND CASE STUDY ABSTRACT In the current global financial market conditions, rise of the global liquidity poured into the emerging markets that offer above the average interest rates, increases the foreign exchange rate exposure of the financial system day by day. Institutional and individual investors who want to hedge themselves, demand foreign exchange options and want to transfer risks to the investment banks. Instead of hedging, use of the currency options through speculative aims multiplies the risk. As over the counter currency options volume within the total currency options grows, the risk carried by the banks increases. Therefore, the banks are liable to measure and manage the currency option positions’ risks and the capital they have by using some statistical models. Banks use two essential models for option pricing. On the one hand Black-Scholes Model could be used just for European type options because of not providing early exercise case. On the other hand Binomial Model is used to price American type options. In this working paper, conceptual outline of the options is mentioned at first. In the second chapter pricing models were analyzed by using detailed mathematical concepts needed for pricing models. Also the sensitivity of the option premiums mentioned, and the greeks; speed, charm, colour, vanna, volga, omega terms were explained. At the last chapter, Delta Plus Method -currently used by The Turkish Banks- was applied and exercised in a case model. Risks of delta, vega and gamma carried by a portfolio that contains different currency options owned by a bank measured with the model. As a result of these calculations, effects of options carried by a bank to the currency position and size of the capital were revealed. It is a fact that options will be spreaded out in the Turkish financial market in the forthcoming years and need for utilizing current risk measurement methods and developing new ones is obvious. Also impact of increasing currency based transaction volume - due to effect of option leverage – on exchange rates should be taken into the consideration.