Rol Modellere İlişkin Çoklu Anlatılar ve Klinik Dönem Tıp Öğrencilerinin Profesyonel Kimlik Oluşum Süreçleri: Anlatı Desenli Çalışma


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SELÇUK AKTURAN

Danışman: Mehmet Ali Gülpınar

Özet:

Amaç: Öğrenenlerin yaşadıkları klinik deneyimler ve bu süreçte rol modeli aldıkları eğiticiler üzerinden profesyonel kimlik oluşumlarıyla ilgili süreçleri ortaya çıkarmaktır.

Gereç ve yöntem: Anlatı desenli nitel araştırma olarak tasarlanan bu tezde, veriler anlatısal yazım ve derinlemesine görüşmeyle toplanmıştır. Çok merkezli tez çalışması devlet ve vakıf üniversitesi tıp fakültelerinin katılımıyla yapılmıştır. Veri çeşitlemesini sağlamak için, her coğrafi bölgeden en az bir tıp fakültesi belirlenmiş ve çoklu anlatılar (öğrenen, rol model, ekip ve hastalar) kullanılmıştır. Süreç iki aşamada yürütülmüştür. İlk aşamada öncelikle nitel veriler için gerekli araçlar hazırlanmış, eğitimler verilmiş ve sonrasında anlatısal yazım ve derinlemesine görüşmelerle nitel veriler toplanmıştır. İkinci aşamada ise elde edilen nitel verilerin bağlamsal analizi yapılmıştır.

Bulgular: Tarafların anlatılarının bağlamsal analizleri sonucunda profesyonelliğe ve iyi hekim olmaya ilişkin çerçevelemeyle ilişkili dört tema belirlendi. Anlatılarda öne çıkan bağlamsal unsurlar üç ana bağlam; (1) klinik ortam, iklim ve kültür, (2) toplumsal ortam, iklim, kültür, ve (3) sağlık ve eğitim sistemi altında toplandı. Öğrenen anlatılarının analizi sonucunda profesyonel kimlik ve hekimliğe ilişkin, ilki daha çok teknik ve profesyonelliğe ilişkin yetkinlikler içinde kalan, ikincisi ise toplumsal ve insani boyut ile liderliğe yönelik vurguyla daha geniş olan iki ana çerçeveleme ortaya çıktı.

Sonuç: Bulgular, profesyonel kimlik oluşumunun bağlamsal deneyimler/anlatılar üzerinden düşünümlerle ortaya çıkan bir durum olduğunu düşündürmektedir. Bu süreçte, deneyimin/anlatının içinde yaşandığı bağlam kadar tarafların bunlarla nasıl ilişkilendiği de belirleyici olabilmektedir. Profesyonel kimliğin/hekimlik kimliğinin, kendine özgü bağlamsal çerçevede, tarafların bu bağlamlarla farklı ilişkilenme şekillerine göre, karşılıklı etkileşim, dönüşüm ve sosyallaşme ile hem planlı hem de örtük öğrenme süreçlerinde ortaya çıkıyor olması eğitim programlarının bu yönde ele alınmasını gerektirmektedir.