Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İslam Tarihi Ve Sanatları Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ŞÜKRAN BAŞAR
Danışman: Mehmet Safa Yeprem
Özet:
Okuma akıcılığı ve okuduğunu anlama becerileri, insan yaşamı için en temel becerilerdendir. Bu becerileri kazanmada, tipik gelişen akranlarına kıyasla daha fazla zorluk yaşayan disleksili çocuklar, nörogelişimsel farklılıklarından ötürü özelleştirilmiş müdahale programlarına ihtiyaç duymaktadırlar. Müzik, dil ve okuma becerilerinin ilişkili olabileceğini ortaya koyan birtakım kuramsal temeller ile bu kuramları destekleyen kanıt temelli çalışmalardan hareketle, bu tez kapsamında disleksi tanısı almış çocukların okuma akıcılığını geliştirmek için makamsal müzik destekli bir müdahale programı (MÜZOKU) geliştirilmiştir. Bu programının etkililiği, kontrol gruplu deneysel çalışma deseni kullanılarak, 2022-2023 Eğitim- Öğretim Yılı içinde, Fatih İlçesi’nde yer alan 8 tane İlkokuldan 2, 3 ve 4. Sınıfa devam eden toplam 33 disleksi tanılı öğrenci üzerinde incelenmiştir. Tüm öğrenciler, ön testte ve son testte KOBİT (Kelime Okuma Bilgisi Testi), SOBAT II (Sesli Okuma ve Okuduğunu Anlama Testi) ve Çok Boyutlu Akıcılık Testi ile değerlendirilmiştir. 16’sı deney, 17’si kontrol grubunu oluşturan öğrencilerden deney grubundaki öğrencilerle birebir, bir ay boyunca 16 oturum(16*40dk) MÜZOKU programı çalışılmıştır. Bu sırada kontrol grubu MÜZOKU programını almamış ancak Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezlerinde(ÖERM) almakta oldukları eğitimlerine devam etmişledir. Tüm öğrencilerin tüm testlerden aldıkları puanlar, Student t testi, Eşleştirilmiş t testi (Paired t testi) ve İki Yönlü Varyans Analizi (Two Way ANOVA) testleri ile değerlendirilmiştir. Ayrıca öğrencilerin deneysel süreç boyunca destek eğitimi alma durumları Chi-squared test / Ki kare testi ile Mann Whitney U testi ile ortaya konmuştur. Buna göre, MÜZOKU programına katılan deney grubundaki disleksili öğrencilerin anlamlı kelime okuma hızı, metin okuma hızı, doğru okuma ve prozodik okuma puanları ile okuduğunu anlama puanları, anlamlı düzeyde artmıştır. Bununla birlikte, Eşleştirilmiş t testi verilerine göre, deney grubundaki öğrencilerin metin okuma hızında kontrol grubuna kıyasla anlamlı gelişim gösterdiği, kontrol grubundaki disleksili öğrencilerin ise, anlamsız sözcük okuma puanlarında deney grubuna kıyasla anlamlı gelişim gösterdiği kaydedilmiştir. İki Yönlü Varyans Analizi sonuçlarında ise, tüm testlerde deney ve kontrol grubu ön test ve son test puanlarının benzer olduğu görülmüştür. Uygulama sürecinde, kontrol grubu ile deney grubu içerisinden, Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi’nde eğitim alan öğrenci sayıları incelendiğinde, (Chi-squared test / Ki kare testine göre) iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılık olmasının(p:0,026), bu sonucu etkilemiş olabileceği düşünülmektedir. Buradan hareketle, MÜZOKU programının, disleksili çocukların akıcı okuma becerisini geliştirmede, çokluduyusal içeriği ve çevrimiçi de uygulanabilen çocuk dostu uygulamaları ile akıcı okuma becerisi gibi akademik bir becerinin öğretiminde eğlenceli ve destekleyici bir program olabileceği düşünülmektedir. MÜZOKU programının içeriğinin genişletilmesi, daha büyük bir örneklem üzerinde ve daha uzun süreli bir biçimde uygulanması yoluyla, disleksili çocukların okuma becerilerinin anlamlı düzeyde gelişebileceği düşünülmektedir. MÜZOKU müdahale programı, bilgimiz dâhilinde, Türkiye'de disleksili çocukların akıcı okuma becerisi için geliştirilmiş çevrimiçi ve/veya yüzyüze uygulanabilen ilk müzik destekli okuma programıdır. Ayrıca, yine bilgimiz dâhilinde bu çalışma, Türkiye'de disleksi- müzik ilişkisini konu alan ilk randomize kontrollü deneysel çalışma olması bakımından da önem arz etmektedir.