Enerji tüketimi ile gayri safi yurt içi hasıla arasındaki nedensellik ilişkisinin granger, todayamamoto ve ARDL testleri ile incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuğsan Şoltan

Özet:

Anahtar Kelimeler: Enerji Tüketimi, GSYİH, Nedensellik Analizi ENERJİ TÜKETİMİ İLE GAYRİ SAFİ YURT İÇİ HASILA ARASINDAKİ NEDENSELLİK İLİŞKİSİNİN GRANGER, TODA-YAMAMOTO VE ARDL TESTLERİ İLE İNCELENMESİ Küreselleşen dünyada enerjinin üretimi, tüketimi ve verimli kullanılabilmesi ülkelerin dünya üzerindeki jeopolitik konumlarını ve toplumların gelişimlerini etkileyebilecek öneme sahip stratejik unsurların başında yer almaktadır. Her ülkede, yurtiçi üretimdeki artışlar, daha fazla enerji kullanımını gerektirmektedir. Bu açıdan, enerji kullanımı ve ekonomik gelişme arasındaki ilişkiye yönelik olarak yapılan her gelişmede bu iki değişken arasında önemli istatistiksel ilişkiler saptanmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’nin enerji tüketimi; elektrik tüketimi, petrol tüketimi, gaz tüketimi, kömür tüketimi, birincil enerji tüketimi gibi alt bileşenlerine ayrılarak GSYİH ile arasındaki nedensellik ilişkisi Granger, Toda-Yamamoto ve ARDL testleri ile incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda üç nedensellik yaklaşımı da birbirinden farklı sonuçlar ortaya koymakla birlikte Granger ve Toda-Yamamoto testlerinden elde edilen analiz sonuçları birbirlerine oldukça yakın olduğu görülmektedir. Üç nedensellik testinin sonuçları birlikte değerlendirildiğinde; çıkan ortak sonuç GSYİH’dan elektrik tüketimine doğru tek yönlü nedensellik ilişkisini göstermektedir. Key Words : Energy Consumption,GDP, Causality ANALYSIS OF CAUSALITY RELATIONSHIP BETWEEN ENERGY CONSUMPTION AND GROSS DOMESTIC PRODUCT WITH GRANGER, TODA-YAMAMOTO AND ARDL TESTS ABSTRACT In the global world, production of energy, its consumption and efficient usage are the main strategic key elements which effect the countries’ geopolitical position and development of the community. In each country, the increase of domestic production requires more energy use. In this respect, in every development regarding the relationship between energy use and economic development; significant statistical relationships are determined. In this study, Turkey’s energy consumption is classified under primary energy consumption such as; electricity consumption, fuel consumption, gas consumption, coal consumption and its causality relationship with GDP is examined with Granger, Toda-Yamamoto and ARDL tests. As a result of the analysis, all three causality approach studies revealed different results; however it has been realised that the results of Granger and Toda-Yamamoto are very close to each other. As the results of the three causality tests were evaluated; the common result is shown as unidirectional causality relationship from GDP to electricity consumption.