Güzel sanatlar lisesindeki öğrencilerle diğer lise türlerindeki öğrencilerin yaratıcılık düzeylerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BİRCE DOĞRAMACIOĞLU

Danışman: SİBEL ÇOBAN

Özet:

GÜZEL SANATLAR LİSESİNDEKİ ÖĞRENCİLERLE DİĞER LİSE TÜRLERİNDEKİ ÖĞRENCİLERİN YARATICILIK DÜZEYLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI Bu araştırmada, güzel sanatlar lisesindeki öğrencilerle diğer lise türlerindeki öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri incelenmiştir. Sonuçlar dahilinde orta öğretim kurumundaki ders programları için bazı önerilerde bulunabilme düşüncesi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın genel amacı farklı lise türlerindeki öğrencilerin yaratıcılıklarının belirli demografik özellikler ile de karşılaştırılmasıdır. Araştırmada tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu İstanbul ilinde bulunan Avni Akyol Güzel Sanatlar Lisesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Lisesi, Aşık Veysel Güzel Sanatlar Lisesi, İhsan Kurşunoğlu Anadolu Lisesi, Ataşehir Anadolu Lisesi, Cahit Zarifoğlu Anadolu Lisesi, Atatürk Fen Lisesi, Yaşar Acar Fen Liselerinde okuyan 9 ve 12. sınıf (n=750) öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmada ‘‘Kişisel Bilgi Anketi’’ ve ‘‘Torrance Yaratıcı’’ Düşünme Testi ‘‘A Formu’’ kullanılmıştır. Torrance Yaratıcı Düşünme Testi A formundan aldıkları puanlar (Sözel Akıcılık, Sözel Esneklik, Sözel Orijinallik, Sözel Toplam, Şekilsel Akıcılık, Şekilsel Orijinallik, Başlıkların Soyutluğu, Zenginleştirme, Erken Kapmaya Direnç, Yaratıcı Kuvvetler Listesi ve Şekilsel Toplam) arasındaki ilişki incelenerek yapılmıştır. Testlerin uygulanış süresi bir ders saatini kapsamıştır. Araştırmanın veri analizi için SPSS 20 (Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı) kullanılmıştır. Yaratıcı düşünme becerileri ve kişilik özellikleri verilerinin normal dağılım göstermemesi sebebiyle iki kategorili değişkenler açısından farklılaşmasına bakılırken Mann Whitney-U analizi, ikiden fazla kategorili değişkenler açısından farklılaşmasına bakılırken ise Kruskal Wallis-H testi kullanılmıştır. İstatistiksel analiz sonuçlarına göre Güzel Sanatlar Lisesindeki öğrencilerin yaratıcılık düzeyleri diğer lise türlerinde öğrenim gören öğrencilere göre anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Diğer değişkenlere göre ise; öğrencilerin okul dışında müzik ile ilgili etkinliklere katılma durumu sözel yaratıcılıklarında anlamlı, ailede müzikle ilgilenen kişinin olması durumu Sözel Yaratıcılık puanlarında anlamlı, farklı sınıf düzeyindeki öğrencilerin Sözel ve Şekilsel yaratıcılık puanları 12. sınıfların lehinedir. Ailenin eğitim durumunda, annenin eğitim düzeyi yaratıcılık puanlarında etkilidir. Cinsiyet değişkeninde kız öğrencilerin lehinedir. Anadolu ve Fen Lisesi öğrencilerinin yaratıcılıklarının karşılaştırılmasında Fen Lisesinin, Müzik ve Resim öğrencilerinin karşılaştırılmasında resim öğrencilerinin Sözel ve Şekilsel yaratıcılıkları fazladır. Güzel Sanatlar Lisesindeki öğrencilerin çalgı türüne göre, Fen Lisesi ve Anadolu Lisesindeki öğrencilerin performans düzeyinde müzik ile uğraşanların müzik ile uğraşmayanlara göre sözel ve şekilsel puanlarının bazı alt boyutlarında anlamlı farklılıklar görülmüştür. Öğrencilerin el kullanma tercihine ve ailenin aylık gelir durumuna göre yaratıcılık puanlarında anlamlılık görülmemiştir. Araştırmanın bulgularına bağlı olarak bazı öneriler sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Yaratıcılık, Güzel Sanatlar Lisesi, Müzik Eğitiminde Yaratıcılık, Orta Öğretim Kurumu, Eğitim. ABSTRACT COMPARISON OF CREATIVITY LEVELS OF STUDENTS BETWEEN IN FINE ARTS HIGH SCHOOLS AND STUDENTS IN OTHER TYPES OF HIGH SCHOOLS This study aimed to compare the creativity of students studying at fine arts high schools with students studying at other types of schools. It was eventually conducted for the purpose of making some suggestions for curriculums at secondary education institutions. General objective of the study was to also compare the creativity of students studying at different types of schools with demographic features. Screening model was used in the study. Working group of the study consisted of 9. and 12. grade students (n=750) studying at İstanbul Avni Akyol Fine Arts High School, İstanbul Mimar Sinan Fine Arts High School, İstanbul Aşık Veysel Fine Arts High School, İstanbul İhsan Kurşunoğlu Anatolian High School, İstanbul Ataşehir Anatolian High School, İstanbul Cahit Zarifoğlu Anatolian High School, İstanbul Atatürk Science High School and İstanbul Yaşar Acar Science High School. Personal Information Questionnaire and Test A form of Torrance Creative Thinking were used in the study. The relationship between the scores obtained from the Test A form of Torrance Creative Thinking (Verbal Fluence, Verbal Flexibility, Verbal Originality, Verbal Total, Formal Fluence, Formal Originality, Intangibility of Topics, Enrichment, Resistance to Early Grasp, List of Creative Powers and Formal Total) was examined. The tests were applied throughout a lesson hour. SPSS 20 (Statistical Package Software for Social Sciences) was used for the data analysis of the study. As the data of creative thinking skills and personality characteristics did not show a normal distribution; we used Mann Whitney-U analysis for examining the differentiation in terms of two-category variables and Kruskal Wallis-H test for examining the differentiation in terms of multiple-category variables. According to the statistical analysis, it is observed that students studying at Fine Arts High Schools have significantly different creativity levels from students studying at other types of high schools. According to other variables, on the other hand, the state of students to participate in music activities outside of school is significant in their verbal creativity; the state of having someone related with music in family is significant in their verbal creativity scores, and verbal and formal creativity scores of students from different grades are on behalf of 12. grades. Regarding the educational status of family; mother’s educational level is effective upon creativity scores. In the variable of gender, the scores are on behalf of female students. Comparing the creativities of Anatolian and science high school students and comparing music and art students of science high schools; it is observed that art students have a greater verbal and formal creativity. There are significant differences in fine arts high school students according to the type of instrument and in some lower dimensions of verbal and formal scores of students dealing and not dealing with music at science high schools and Anatolian high schools. There is no significant difference in creativity scores of students according to their preference of using their hands and monthly income of family. Some suggestions are made according to study findings. Keywords: Creativity, fine arts high school, creativity in music education, secondary education institution, education.