Yapılandırmacı yaklaşım temelli müzik öğretiminin öğretmen adaylarının ders öğretme-öğrenme süreçlerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BELGİN UZUNOĞLU YEGÜL

Danışman: AYŞE SENA GÜRŞEN OTACIOĞLU

Özet:

YAPILANDIRMACI YAKLAŞIM TEMELLİ MÜZİK ÖĞRETİMİNİN ÖĞRETMEN ADAYLARININ DERS ÖĞRETME-ÖĞRENME SÜREÇLERİNE ETKİSİ Bu araştırmada, yapılandırmacı yaklaşım temelli müzik öğretiminin öğretmen adaylarının ders öğretme-öğrenme süreçlerine etkisi araştırılmıştır. Nicel ve nitel verilerin birlikte kullanıldığı karma yöntem desenine uygun olarak düzenlenen araştırmada aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 1. Yapılandırmacı yaklaşım temelli müzik öğretiminin öğretmen adaylarının ders öğretme-öğrenme süreçlerine etkisi nedir? 2. Yapılandırmacı yaklaşım eğitiminin, müzik öğretmeni adaylarının öğretmen yeterlik algılarına etkisi nedir? Araştırmanın çalışma grubunu, Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalında 2011-2012 eğitim-öğretim yılında 4. sınıfa devam eden öğretmen adayları oluşturmuştur. Araştırmada, çalışma grubunun yapılandırmacı yaklaşıma yönelik bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla, araştırmacı tarafından geliştirilen ve 50 maddeden oluşan “Yapılandırmacı Yaklaşım Başarı Testi”; öğretmen yeterlik algılarını belirlemek amacıyla Gibson ve Dembo (1984) tarafından geliştirilen ve 16 maddeden oluşan “Öğretmen Yeterlik Ölçeği” uygulanmıştır. Ayrıca deney grubu öğretmen adaylarına uygulanan “Yapılandırmacı Yaklaşım Eğitimi”nin içeriğinin oluşturulmasında, araştırmacı tarafından geliştirilerek müzik öğretmenlerine uygulanan “Odak Grup Görüşmesi”nden yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel verileri SPSS 17.0 (Sosyal Bilimler İçin İstatistik Programı) ile analize tabi tutulmuş, nitel veriler için betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular şunlardır: Yapılandırmacı yaklaşım eğitiminin uygulandığı deney grubu öğretmen adayları ile araştırma süresince olağan eğitim süreçlerine devam eden kontrol grubu öğretmen adaylarına, deney sonrasında sontest olarak uygulanan “Yapılandırmacı Yaklaşım Başarı Testi”nden elde edilen veriler üzerinde gerçekleştirilen farklar farkı bağımsız t testi sonucunda, deney ve kontrol grubu “Yapılandırmacı Yaklaşım Başarı Testi” toplam sontest puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu doğrultuda kontrol grubu öğretmen adayları ile deney grubu öğretmen adaylarının deney sonu bilgi düzeyleri karşılaştırıldığında, deney grubu öğretmen adayları bilgi düzeylerinin kontrol grubu öğretmen adaylarına göre anlamlı düzeyde farklı olduğu ve yapılandırmacı yaklaşım edinimlerinin daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Yapılandırmacı yaklaşım eğitiminin uygulandığı deney grubu öğretmen adayları ile araştırma süresince olağan eğitim süreçlerine devam eden kontrol grubu öğretmen adaylarına, deney sonrasında sontest olarak uygulanan “Öğretmen Yeterlik Ölçeği” sonucunda, grupların son ölçüm öğretmen yeterlik algıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Bu doğrultuda kontrol grubu öğretmen adayları ile deney grubu öğretmen adaylarının deney sonrası öğretmen yeterlik algıları karşılaştırıldığında, deney grubu öğretmen adaylarının öğretmen yeterlik algılarının kontrol grubu öğretmen adaylarına göre anlamlı düzeyde farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: yapılandırmacı yaklaşım, müzik öğretimi, öğretmen adayı, ders öğretme-öğrenme süreçleri, yapılandırmacı ders planlama ABSTRACT EFFECT OF CONSTRUCTIVIST APPROACH BASED MUSIC EDUCATION ON LESSON TEACHING-LEARNING PROCESSES OF TEACHER CANDIDATES In this research, the effect of constructivist approach based music education on lesson teaching – learning processes of teacher candidates was researched. In the research which arranged according to mixed method pattern where qualitative and quantitative data are used together, answers to below questions were searched: 1. What is the effect of constructivist approach based music education on lesson teaching – learning processes of teacher candidates? 2. What is the effect of constructivist approach based music education on teacher sufficiency perceptions of teacher candidates? The study group of the research consists of teacher candidates who have education in 4th grade of Trakya University Education Faculty Fine Arts Education Division Music Education Department in 2011-2012 academic year. In the research, in order to determine the knowledge level of study group towards constructivist approach, “Constructivist Approach Success Test” which consists of 50 articles and which was developed by the researcher and in order to determine their teacher sufficiency perceptions “Teacher Sufficiency Scale” which consists of 16 articles and which was developed by Gibson and Dembo (1984) were used. Also for the content creation of “Constructivist Approach Education” applied to experiment group teacher candidates, “Focus Group Interview”, which was developed by the researcher and applied to music teachers, was used. The quantitative data of the research was analyzed by SPSS 17.0 (Statistics program for social sciences) and descriptive analysis was performed for qualitative data. The findings obtained from the research are as follows: As a result of difference of differences independent t test performed on the data obtained from “Constructivist Approach Success Test” which was applied after the experiment as a final test to experiment group teacher candidates to whom constructivist approach education was applied and control group teacher candidates who continued their regular education course, a significant difference on behalf of experiment group was determined between the “Constructivist Approach Success Test” total final test points. In this direction when the information levels of experiment group and control group teacher candidates were compared at the end of the experiment, it was found out that the information level of experiment group teacher candidates are significantly different from control group teacher candidates and that their constructivist approach acquisitions are higher. As a result of “Teacher Sufficiency Scale” which was applied after the experiment as a final test to experiment group teacher candidates to whom constructivist approach education was applied and control group teacher candidates who continued their regular education course, a significant difference between their teacher sufficiency levels on behalf of experiment group was determined. In this direction, when the teacher sufficiency levels of experiment group and control group teacher candidates at the end of the experiment, it was found out that the teacher sufficiency level of experiment group teacher candidates significantly differentiated from control group teacher candidates Key words: constructivist approach, music education, teacher candidate, lesson teaching-learning processes, constructivist lesson planning