Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAKAN AYTEKİN
Danışman: BÜLENT BAKAR
Özet:Kimsesiz çocuklar sorunu tarih boyunca bütün devletlerin ilgilenmek zorunda kaldıkları bir devlet sorunu olarak görülmüstür. Osmanlı Devleti de gerek devlet imkânlarını kullanarak gerekse, sivil girisimler vasıtası ile bu soruna çözüm bulmaya çalısmıstır. mkânları elverdigince kimsesiz çocukların egitimi ile ilgilenilmistir. XIX. Yüzyıl, Osmanlı Devleti’nin çok sayıda insan kaybettigi savasların yasandıgı bir dönemdir. Osmanlı Rus savası ile baslayan göç dalgasının getirdigi mülteciler ve bunlar ile birlikte gelen kimsesiz çocukların durumu Osmanlı devlet adamlarını çözüm arayıslarına sürüklemistir. Bu arayısın dogal sonucu olarak Darülaceze, Darülhayr-ı Âli gibi devletin destekledigi ve idaresini üstlendigi kurumlar ortaya çıkmıstır. Bu kurumları halk da desteklemis ve Fukaraperver Dernekleri vasıtası ile kimsesiz ve fakir çocuklara destek olmustur. I. Dünya Savası, Osmanlı toplumunda insan kaybının çok oldugu ve sosyal dengelerin bozuldugu bir savastır. Kaybedilen insanların geride bıraktıkları çocukların egitim ve barınması Darüleytamlar’da gerçeklestirilmistir. Darüleytamlar’da egitilen çocuklar daha çok meslekî anlamda egitimler almıslar Almanya gibi Avrupa ülkelerine gönderilerek staj yapma imkânı bulmuslardır. Darüleytamlar’ın yasadıgı ekonomik darbogaz sebebiyle tasra teskilâtlarını ilga eden Darüleytam Umûm Müdürlügü, buralardaki ögrencileri stanbul subelerine tasımıstır. Darüleytamlar’ın I. Dünya Savası boyunca yaptıgı isi Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulusunun öncesinde Himâye-i Etfal Cemiyeti devralmıstır. Harf İnkılâbı’ndan sonra bizzat Atatürk’ün direktifleri ile Cemiyet’in ismi Çocuk Esirgeme Kurumu olarak degistirilmis ve kimsesiz çocukların himaye ve egitimleri günümüze kadar bu kurum vasıtası ile gerçeklesmistir. ABSTRACT Throughout history, homeless children issue has been seen a government matter which all countries has had to handle with. Ottoman Empire sought to resolve this issue by using its government facilities as well as its civilian attempts. As long as the opportunities permitted, the Empire paid attention to the education of Homeless Children. 19th century was a period in which Ottoman Empire involved in wars that caused The Empire lost a bunch of mankind. The state of refugees and homeless children (who came with those refugees), which stem from Ottoman-Russian War, led Ottoman Statesmen to develop solutions. As a natural result of this pursuit, the institutions, which government supported and undertook its management, such as Darülaceze, Darülhayr-ı Âli were founded. Those institutions were also supported by local people and contributed to homeless and poor children with the help of “Fukaraperver Association (which helped poor)”. WW1 was the war which caused lots of human loss and social balances. The children that people who died in the wars left were accommodated and their education was provided in “Darüleytams”. These children educated in Darüleytams had mostly vocational lectures. They had internship opportunities by being sent to European Countries such as Germany. Due to the economic crisis faced with, Darüleytam Head Office abolished the province departments and the children who studied in those departments were taken to Istanbul Office. Himaye-i Etfal Association took over the duty which Darüleytam had done during WW1 before Republic of Turkey was established. After “Letter Revolution”, the name of the Association was changed to Çocuk Esirgeme Kurumu personally with the order of Atatürk. The education and protection of those children have been performed by means of Ç.E.K by now.