Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme (İngilizce) Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SUZAN ECE ALKAN
Danışman: Tülay Turgut
Özet:Bu çalışmanın amaçları arasında; çalışanların Zorunlu Vatandaşlık Davranışı (ZVD) sergileyip sergilemediklerinin araştırılması, ZVD’ye sebep olabilecek olası baskı unsurlarının belirlenmesi ve Psikolojik Güvenlik (PG) ile Örgütsel Politika Algısının (ÖPA) ZVD ile ilişkisinin incelenmesi bulunmaktadır. ZVD’yi Türk firmalarında incelemek üzere; geleneksel Örgütsel Vatandaşlık Davranışı (ÖVD) ölçeklerinden derlenerek 27 ifadeli ZVD ölçeği hazırlanmış ve bu davranışların baskı ile yapılıp yapılmadığı konusundaki açıklama metniyle birlikte katılımcılara sorulmuştur. Kişinin kendisi, ailesi, çalışma arkadaşları, örgüt iklimi ve yöneticisi gibi olası baskı unsurları da ayrıca sorulmuştur. PG, Edmondson (1999) tarafından geliştirilen yedi maddelik ölçek, ve ÖPA Kacmar ve Ferris (1991) tarafından geliştirilen dokuz maddelik ölçek ile ölçülmüştür. Ankete katılan 170 katılımcı ağırlıklı olarak bankacılık/finans firmalarında çalışmaktadır. Anketler bir program aracılığıyla çalışanların firmalarında yapılarak toplanmıştır. Sonuçlara göre, ZVD; Zorunlu Ahenk, Zorunlu Fedakarlık ve Zorunlu Vicdanlılık olmak üzere 3 faktöre ayrılmıştır. ÖPA; Genel Politik Davranışlar ve Başarılı Olmak İçin Devam olmak üzere 2 faktöre ayrılmıştır. PG’nin ZVD üzerinde anlamlı bir katkısı bulunmamıştır ancak ÖPA’nın ZVD üzerinde anlamlı katkısı bulunmuştur. Finans çalışanları ZVD’yi fazlaca sergilememektedir. Çalışanların ZVD’yi sergilemek için kendi kendilerine baskı yaptıkları ve en çok hissedilen ikinci baskının ailevi sorumlulukların baskısı olduğu görülmüştür. Kendi kendine yapılan ve ailevi sorumluluk baskısının ZVD ve alt faktörleri üzerinde anlamlı katkısı bulunmamıştır fakat yönetici, çalışma arkadaşları ve örgüt iklimi baskılarının ZVD ve alt faktörleri üzerinde anlamlı katkıları bulunmuştur. Evlilerin bekarlara göre ve üniversite mezunlarının yüksek lisans mezunlarına göre daha fazla ZVD sergiledikleri görülmüştür. Anahtar Kelimeler: psikolojik güvenlik, örgütsel politika algısı, zorunlu örgütsel vatandaşlık davranışı, örgütsel vatandaşlık baskısı, örgütsel vatandaşlık davranışı ABSTRACT This study’s main purposes are investigating whether employees exhibit Compulsory Citizenship Behaviors(CCB), identifying probable pressures behind CCB and examining the relationship of Psychological Safety(PS) and Organizational Politics Perception(OPP) with CCB. In order to investigate CCB in Turkish firms, 27-item CCB scale is compiled from conventional OCB scales and asked with an introduction whether respondents experience any pressure for displaying these behaviors. Moreover, the potential pressures such as respondents’ oneself, family, peers, organizational climate and supervisor are asked. PS is measured by 7-item scale developed by Edmondson (1999) and OPP is measured by 9-item scale developed by Kacmar and Ferris (1991). Participants are composed of 170 employees working in banking/finance institutions. The data was collected at one time by using a survey instrument. According to the results, CCB is divided into three factors which are labeled as Compulsory Harmony, Compulsory Devotion, Compulsory Conscientiousness. OPP is divided into two factors which are labeled as General Political Behaviors and Get Along To Get Ahead. PS does not make significant contribution on CCB but OPP makes a significant contribution. CCB are not high among finance employees. It is seen that employees mostly put pressure on themselves and secondly they feel their family responsibilities for displaying CCB. However, self and family pressure do not make significant contribution on CCB and its dimensions but manager, successful coworker and organizational climate pressures make significant contribution on CCB. Married employees exhibit more CCB than single ones and university graduated employees exhibit more CCB than master graduated ones.