Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türk Tarihi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EREN GÖRMÜŞ
Danışman: Şerafettin Can Erdem
Özet:
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, I. Dünya Savaşı'nda yenilen Osmanlı Devleti'nin ardından kurulan, tarihte baki olmuş, Türk devlet geleneğinin son örneğidir. Osmanlı'nın gerileme döneminden beri gerçekleştirilmeye çalışılmış ıslahatlar, devrim niteliği taşımadığından kalıcı olamamıştır. Bu durum Osmanlı devletinin sonunu hazırlarken, bu sona şahitlik eden imparatorluk asker ve bürokratlarının artık işlemez hale gelmiş devlet sisteminin arızalarını görüp anlamalarını sağlamıştır. Bunlardan en önemlisi devlet yönetiminde tek kişi hâkimiyetinde kurulan sistemlere karşı daha demokratik sistemlerin başarısıdır. Mustafa Kemal Atatürk, Kurtuluş Savaşı sonrasında cumhuriyet sistemine geçilmesini doğru bulmuştur. Fakat Türkiye'nin içinde bulunduğu durum, bu dönemde çok partili hayata geçişe izin vermemiştir. Bu gelişim sonradan sağlansa da çeşitli askeri müdahalelerle süreç kesintiye uğramıştır. 1960 İhtilali, 12 Mart Muhtırası ve 12 Eylül Darbesi bunlara örnektir. 12 Eylül 1980 Darbesi, önceki askeri müdahalelerden daha etkili olmuş ve köklü değişiklikler meydana getirmiştir. Hatta 12 Eylül'ün kimi icraatları kuruluş ilkeleriyle bağdaşmadığından sert eleştirilere maruz kalmıştır. 1980 yılı başında onaylanmış 24 Ocak Kararları'nın bu dönemde de sürdürülmesi ciddi tartışmalara yol açmıştır. Sonraki dönemde darbe olmasaydı bu kararların sürdürülmeyeceği kanısı hakimdir. Benzer şekilde Yunanistan'ın NATO'nun askeri kanadına dönüşü sırasında, Ege'deki sorunların sonuca bağlanmamış olması sonraki yıllarda büyük tepki çekmiştir. Bu tezin öncelikli amacı, Bülent Ulusu Hükümeti'nde yaşanan olayları incelemek ve bu olayların tarihsel bağlarını tespit etmektir. Diğer bir amaç olarak döneme ilişkin getirilen ciddi iddiaları cevap verilebilecek bilgileri sağlamaktır.