Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2004
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Banu Kıran
Danışman: MUHAMMET GÜR
Özet:"Ahmet Hamdi Tanpınar'ın Eserlerinde Mitoloji" konulu tezimizde, Tanpınar'ın şiir, hikâye ve romanlarında geçen mitolojik unsurları tespit etmeye çalıştık. Çok yönlü bir sanatkâr olan Tanpınar, şiir, hikâye, roman, deneme, makale, edebiyat tarihi ve mektup türünde eserler vermiştir. Bu özelliğiyle o; şair, yazar, fikir adamı, edebiyat tarihçisi, tenkitçi, estet, … gibi kimlikler kazanır. Güzel Sanatlar Akademisinde verdiği estetik ve mitoloji dersleri, Euripides'ten yaptığı tercümeler ve eserlerini farklı disiplinlerle zenginleştirme eğilimi Tanpınar'ın, eserlerinde mitolojiye / mitik ögelere yer vermesinin başlıca sebepleridir. Tanpınar, şiirlerinde aradığı hayalî/masal kadın imajının temeline Orpheus mitini yerleştirir. Hayalî/masal kadın imajına rastladığımız şiirlerinde aynı zamanda, kaynağını mitoslardan, ilkellerin âyinlerinden alan arketiplerden "anima arketipi"nin izleri görülür. Zeus'un bütün acı tatlı yönleriyle insan hayatına ait duyguları yaşamak isteyişini konu alan "İnsanlar Arasında" şiiri ise kaynağını Yunan mitolojisinden alır. Tanpınar hikâye ve romanlarında; medeniyet krizi içerisindeki Türk toplumunun ve aydınlarının hayat, kader, sanat gibi meseleler karşısındaki durumlarını gözler önüne sermek için Yunan mitolojisine ait karakterlerden -özellikle Orpheus ve Sisyphos'tan- faydalanır. Orpheus mitiyle, sanatın amacını ve insan-medeniyet üzerindeki etkisini, Sisyphos mitiyle kader ve kader karşısındaki insanın durumunu gözler önüne sermek ister. Tanpınar, kimi zaman hayat ve sanatla ilgili görüşlerini temellendirmek, kimi zaman da anlatımını güçlendirecek benzetmeler yapmak için kullandığı mitolojiyi kendi içinde içselleştirip yorumlar ve ele aldığı meselelerin zeminine sağlam bir biçimde oturtur. Bu yönü onu eserlerinde mitolojiden faydalanan diğer edebiyatçılarımızdan ayırır. SUMMARY In our thesis, named the mytology in the works of Ahmet Hamdi Tanpınar we aimed to point out the mytologic themes in his works including poems, novels and stories. We can easily say that he was a person of many parts. Because he interested in different field of literature such as letter, article, poem, novel, essay and the history of literature. As a result of that, he got diffrent identities like thinker, poet,writer,reviewer. He gave different courses such as aesthetic, mythology and the translation from Euripides in the Faculty of Fine Arts. It was the reason that why he put the mytologic figures or themes in his works. Tanpınar, puts the Orpheus myth to the basic of the fictional woman's image looking for in her poems. In the poems that we encounter the imagine of fictional woman, also we can see the trace of anima arketip which roots from the myths and primitives' ceremony. The poem called "Among People" whose theme is about the pains and desires of Zeus to feel the emotions related to the human life takes it origin from Greek myth. Tanpınar tried to indicate the attitude of the society of Turkey and its intellectuals during the crisis of civilization towards some issues like life, destiny or art by using some figures of Greek myth especiaaly Orpheus and Sisyptos. By using the Orpheus myth, he wanted to show the aim of art and its effects on human being and civilization and also tanpınar tried to indicate the behaviours of people toward destiny by using Sisyphos myth. Tanpınar used the mythologic themes in his works to make stronger his ideas and also he sometimes used it by internelazing itself with the interpretation. This point makes him differ from the other writers who used the mytologic thems in their works.