Alevî kaynaklarda Hz. Muhammed


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Temel İslam Bilimleri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SEDA ABİŞOĞULLARI

Danışman: HÜLYA ALPER

Özet:

Bu araştırmada temel kaynaklardan hareketle Alevî-Bektâşî anlayışında nübüvvete iman konusu özelde de Hz. Muhammed’e olan inancın ortaya konulması hedeflenmiştir. Gelenek içinde inançlar temel renklerini İslâm’dan alırlar. Ancak inançların bütüncül ve sistematik olmaktan çok parçacı ve öznel olduğu görülmektedir. Temel inanç esaslarının kabul edildiği görülmekle birlikte izah ve yorum açısından esnek bir şekilde algılandığı görülmektedir. “Alevî Kaynaklarda Hz. Muhammed”in konumunu incelediğimiz çalışmamızın giriş kısmında Alevîlik ile ilgili terimler ve Alevîlik’te yaygın olarak kullanılan kavramların ve kabul gören tasavvufî anlayışların açıklamalarını verdik. Birinci bölümde Alevîliğin nübüvvet anlayışı, nübüvvetin gerekliliği ve Hz. Peygamber dışında diğer peygamberlere olan bakış açısını ortaya koymayı hedefledik. Sonrasında ise özel anlamda Hz. Muhammed’in peygamberliği ve Alevî anlayışta öne çıkan özelliklerine değindik. Bunu yaparken daha kolay anlaşılması için Hz. Muhammed’in zahirî konumu ve Hz. Muhammed’in batınî konumu şeklinde bir sınıflandırmaya gittik. Sonrasında “vahdet-i vücud” anlayışı gibi bu farklılığın sebebi olarak kabul ettiğimiz anlayışları açıklamayı hedefledik. Devamında ise “Muhammed– Ali Tasavvuru”, “Nûr-ı Muhammedî ve Muhammed-Ali Nuru” ve “Lahmike Lahmi Anlayışı” olarak üç gruba ayırdığımız Hz. Muhammed’e dair olan algılayış biçimlerini ortaya koyduk. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise mûcize, şefaat, kerâmet gibi kavramların Alevî anlayıştaki yeri ve algılanış biçimlerini incelemiş bulunmaktayız. ÖZGEÇMİŞ Seda Abişoğulları Yılmaz 1984’de İstanbul’da doğdu. İlk ve orta öğrenimi İstanbul’da tamamladı sonrasında 2006’da Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Halen Avcılar Müftülüğü’ne bağlı bir Kur’an kursunda öğreticilik yapmaktadır. Evli ve bir çocuk annesidir. CURRICULUM VITAE Seda Abişoğulları Yılmaz She is born in İstanbul, 1984. She had the primary and secondary education in Istanbul and then has graduated from Theology Faculty of Uludag University. She’s still working as a teacher in a Quaran Course of “Avcılar Müftülüğü”. She’s married and has a child. ABSTRACT In this article, it’s aimed to make a general analysis of the faith for prophethood and to make a particular analysis of the faith for “Hz. Muhammed” in “Alawite - Bektashi” phlosophy. In tradition, faiths take their characteristics from Islam. But it seems that faiths are subjectives instead of being totalitarian and systematical. The principle of faiths are subjectively interpreted and accepted. In the prologue of this article, it is named as “Muhammad in the Alawite Source”, the concepts and terms in Alawite phylosophy and the sufi understanding of Alawite phylosophy are analyzed. In the first part, it is aimed to explain the understanding of prophethood and the necessity of prophethood in Alawite phylosophy and it is aimed to present the ideas of Alawite phylosophy about other prophets except Hz. Muhammed. It’s classified in 2 parts as “the Esoterical Understanding of Hz. Muhammed” and “the External Understanding of Hz. Muhammed”. And then some reasons like “the understanding Vahdet-i Vücud” that cause this difference are explained. The understanding of Hz. Muhammed is analyzed in 3 parts as; - The imagination of Muhammed-Ali - Nur-ı Muhammedi and the light of Ali - The understanding of Lahmike Lahmi In the second part of the article, the understanding of some islamic terms like miracle, intercession and miracle are analyzed in Alawite phlosophy.