İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî'de metafizik bilgi (İlm-i İlahi)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serap Günçe

Danışman: HİKMET YAMAN

Özet:

GENEL BİLGİLER İsim ve Soyadı : Serap Günçe Anabilim Dalı : Felsefe ve Din Bilimleri Programı : İslam Felsefesi Tez Danışmanı : Doç. Dr. Hikmet Yaman Tez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans – Kasım 2019 Anahtar Kelimeler : İslam Felsefesi, Tasavvuf, Metafizik, İlm-i İlahi ÖZ İBN SÎNÂ VE SADREDDİN KONEVÎ’DE METAFİZİK BİLGİ (İLM-İ İLAHİ) Bu çalışma İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî’de metafizik bilgi, yani ilm-i ilahi olarak anılan bilginin ne olduğu üzerinedir. Birinci bölümde İbn Sînâ’nın çalışmalarında metafizik bilginin nasıl bir tarihsel süreç geçirdiğine ve metafizik bilginin önemine değinildi. Daha sonra İbn Sînâ’da metafiziğin konusunun nasıl anlaşılması gerektiği üzerinde duruldu. Sadreddin Konevî dönemindeki tasavvuf tasavvuruna değindikten sonra eseri olan Miftahu’l-Gayb üzerinden metafiziğe yaklaşımı ele alındı. İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî’nin ilm-i ilahi kavramı hususunda ayrıldıkları ve birleştikleri noktalar ele alınarak ayrıntılı bir şekilde incelendi. Ayrıca İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî arasında metafiziğin konusunun nasıl ele alınması gerektiği incelendi. İkinci bölümde, İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî arasındaki varlık kavramının, nasıl bir öneme sahip olduğu ve varlık kavramının hangi açılardan ele alınıp değerlendirildiği üzerinde duruldu. İÇİNDEKİLER ÖZ iv ABSTRACT v ÖNSÖZ vi KISALTMALAR viii İÇİNDEKİLER ……………….…………………………………………………….…….. ix GİRİŞ …………………………………………………………………………………….… 1 1.1 TEZİN KONUSU VE ÖNEMİ 1 1.2 TEZİN YÖNTEMİ 2 1.3 LİTERATÜR 3 BİRİNCİ BÖLÜM 6 1. İBN SÎNÂ VE SADREDDİN KONEVÎ’DE METAFİZİĞİN MAHİYETİ VE KONUMLANDIRILMASI 6 1.1 İbn Sînâ Felsefesinde Metafiziğin Konumlandırılması ve İsimlendirilmesi 6 1.2 İbn Sînâ Felsefesinde Metafiziğin Konusu Sorunu 13 1.3 Sadreddin Konevî Düşüncesinde Metafiziğin Konumlandırılması ve İsimlendirilmesi 23 1.4 İlm-i İlahi’nin (Metafizik) Mevzûsu Hakkında İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî’nin Yaklaşımlarının Tahlili 29 İKİNCİ BÖLÜM 34 1. İBN SÎNÂ VE SADREDDİN KONEVÎ DÜŞÜNCESİNDE VARLIK (VÜCÛD) MESELESİ 34 1.1 Varlığa Giriş 34 1.2 İbn Sînâ’da Varlık ve Mahiyet 35 1.3 Sadreddin Konevî’de Varlık ve Mahiyet 41 SONUÇ 50 KAYNAKÇA 54 -------------------- GENEL BİLGİLER İsim ve Soyadı : Serap Günçe Anabilim Dalı : Felsefe ve Din Bilimleri Programı : İslam Felsefesi Tez Danışmanı : Doç. Dr. Hikmet Yaman Tez Türü ve Tarihi : Yüksek Lisans – Kasım 2019 Anahtar Kelimeler : İslam Felsefesi, Tasavvuf, Metafizik, İlm-i İlahi ÖZ İBN SÎNÂ VE SADREDDİN KONEVÎ’DE METAFİZİK BİLGİ (İLM-İ İLAHİ) Bu çalışma İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî’de metafizik bilgi, yani ilm-i ilahi olarak anılan bilginin ne olduğu üzerinedir. Birinci bölümde İbn Sînâ’nın çalışmalarında metafizik bilginin nasıl bir tarihsel süreç geçirdiğine ve metafizik bilginin önemine değinildi. Daha sonra İbn Sînâ’da metafiziğin konusunun nasıl anlaşılması gerektiği üzerinde duruldu. Sadreddin Konevî dönemindeki tasavvuf tasavvuruna değindikten sonra eseri olan Miftahu’l-Gayb üzerinden metafiziğe yaklaşımı ele alındı. İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî’nin ilm-i ilahi kavramı hususunda ayrıldıkları ve birleştikleri noktalar ele alınarak ayrıntılı bir şekilde incelendi. Ayrıca İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî arasında metafiziğin konusunun nasıl ele alınması gerektiği incelendi. İkinci bölümde, İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî arasındaki varlık kavramının, nasıl bir öneme sahip olduğu ve varlık kavramının hangi açılardan ele alınıp değerlendirildiği üzerinde duruldu. GENERAL KNOWLEDGE Name and Surname : Serap Günçe Field : Philosophy and Religious Sciences Programme : Islamic Philosophy Supervisior : Doç. Dr. Hikmet Yaman Degree Awarded and Date : Masters- November 2019 Keywords : Islamic Philosophy, Mysticism, Metaphysics, Al-Ilm Al-Ilahi ABSTRACT METAPHYSICAL KNOWLEDGE (AL-ILM AL-ILAHI) IN IBN SÎNÂ AND SADR AL-DIN AL-QUNAWI This study aims to explain what is metaphysical knowledge in Ibn Sînâ and Sadr al-Din al-Qunawi, that is, what knowledge is referred to as al-Ilm al-Ilahi in their studies. In the first chapter, we mentioned how metaphysical knowledge goes through a historical process in Ibn Sînâ's works and the importance of metaphysical knowledge. And then we focused on how the subject of metaphysics should be understood in Ibn Sînâ. After referring to the mysticism conception in the period of Sadr al-Din al-Qunawi, we discussed his approach to metaphysics through his work Miftahu’l-Gayb. In terms of the concept of al-Ilm al-Ilahi, we examined the points where Ibn Sînâ and Sadr al-Din al-Qunawi separated and merged and discussed in detail. In addition we examined how to address the subject of metaphysics between Ibn Sînâ and Sadr al-Din al-Qunawi. In the second chapter, we emphasized the importance of the concept of existence between Ibn Sînâ and Sadr al-Din al-Qunawi and the aspects of existence discussed and evaluated. İÇİNDEKİLER ÖZ iv ABSTRACT v ÖNSÖZ vi KISALTMALAR viii İÇİNDEKİLER ……………….…………………………………………………….…….. ix GİRİŞ …………………………………………………………………………………….… 1 1.1 TEZİN KONUSU VE ÖNEMİ 1 1.2 TEZİN YÖNTEMİ 2 1.3 LİTERATÜR 3 BİRİNCİ BÖLÜM 6 1. İBN SÎNÂ VE SADREDDİN KONEVÎ’DE METAFİZİĞİN MAHİYETİ VE KONUMLANDIRILMASI 6 1.1 İbn Sînâ Felsefesinde Metafiziğin Konumlandırılması ve İsimlendirilmesi 6 1.2 İbn Sînâ Felsefesinde Metafiziğin Konusu Sorunu 13 1.3 Sadreddin Konevî Düşüncesinde Metafiziğin Konumlandırılması ve İsimlendirilmesi 23 1.4 İlm-i İlahi’nin (Metafizik) Mevzûsu Hakkında İbn Sînâ ve Sadreddin Konevî’nin Yaklaşımlarının Tahlili 29 İKİNCİ BÖLÜM 34 1. İBN SÎNÂ VE SADREDDİN KONEVÎ DÜŞÜNCESİNDE VARLIK (VÜCÛD) MESELESİ 34 1.1 Varlığa Giriş 34 1.2 İbn Sînâ’da Varlık ve Mahiyet 35 1.3 Sadreddin Konevî’de Varlık ve Mahiyet 41 SONUÇ 50 KAYNAKÇA 54