EBÛ SÂLİM EL-AYYÂŞÎ VE TEKFİRE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CENGİZ YILMAZ

Danışman: Mehmet Ümit

Özet:

Ebû Sâlim El-Ayyâşî ve Tekfîre ilişkin görüşleri 

Asırlar boyunca tartışa gelen avamın imanı ve onun tekfir edilmesi konusu, âlimler tarafından ele alınırken kendi dönemindeki avam tabakayı değerlendirmekle beraber geçmişte yaşamış olan avamın iman-küfür ilişkisini de değerlendirmişlerdir. Söz konusu âlimlerden birisi de Fas, Sicilmâse bölgesinde h. 11. yy.'da yaşamış olan Ebû Sâlim el-Ayyâşî'dir. O, avamı tekfir eden Bicâye âlimlerinin vârisi niteliğinde olan İbn Ebî Mahallî ve taraftarlarının, avamın inancı hakkında bir takım gerekçeler öne sürerek avamı tekfir ettiklerine şahit olmuştur. Bunun üzerine öne sürülen gerekçeleri çürütmek amacıyla el-Hukm Bi'l-Adl ve'l-İnsâf adlı eserini kaleme almıştır. Ebû Sâlim el-Ayyâşî'nin el-Hukm Bi'l-Adl ve'l-İnsâf adlı eseri bağlamında onun tekfîre dair görüşlerini konu ettiğimiz bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Ebû Sâlim el-Ayyâşî'nin hayatı ele alınarak gerek yakın yerlere gerekse uzak yerlere giderek farklı fikir dünyalarına mensup âlimlerle ders aldığı tespit edilmiştir. İkinci bölümde Ebû Sâlim el-Ayyâşî'nin, tekfir ve tasdik konusundaki görüşleri ve bu konuda yararlandığı âlimlerin fikirleri ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise avamın tekfir edilmesine ilişkin öne sürülen gerekçeler anlatılmış ve bu gerekçelerin tutarsızlığı ifade edilmiştir. Bu çalışmayla Ebû Sâlim el-Ayyâşî'nin, avamın tekfir edilmesinin yanlış olduğuna ilişkin görüşleri ortaya konulmuştur.