Cinani'nin bedayi'ü'l-aşar'ı (1b/175b) tenkitli metin-dizin


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Nurgül Yıldız

Danışman: GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA

Özet:

Bu çalışma, XVI. yüzyılın önde gelen şahsiyetlerinden biri olarak kabul edilen III. Murad devri şairlerinden Bursalı Mustafa Cinânî’nin Bedâyi>ü’l-Âsâr adlı tek mensur eserinin Paris Bibliotheque Nationale Kütüphanesi 385 numarada bulunan nüshası ile Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi 842 numarada bulunan nüshasının 1b-175b varakları arasındaki tenkitli metnini ve dizinini ihtiva etmektedir. Çalışma giriş, tenkitli metin ve dizin bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde kısaca Cinânî’nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra Bedâyi>ü’l-Âsâr’ın ismi, yazılış sebebi, konusu, dil ve üslup özellikleri, nüshaları ve hikâyelerin leri üzerinde durulmuştur. Metin bölümünde Bedâyi>ü’l-Âsâr’ın iki nüshaya dayalı tenkitli metni yer almaktadır. Tenkitli metnin sayfa düzeni P1 (Paris Bibliotheque Nationale Kütüphanesinde 385. numarada kayıtlı nüsha) nüshasına göre oluşturulmuştur. SÇ (Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi 842 numarada kayıtlı nüsha) nüshasının ise sadece sayfa numaraları gösterilmiştir. Bütün kelime ve birleşik şekillerin yer aldığı dizin bölümünde, kelimelere anlam verilirken kelimelerin metinde taşıdığı anlamlar dikkate alınmış, değişik anlamlar kelimenin altında sıra numarasıyla belirtilmiştir. Arapça, Farsça birleşik ve türemiş kelimelerin kaynağı oluşturuluş şekli belirtilmiş, kişi ve yer adları, kişi ve yer adları dizini başlığıyla ayrı olarak ele alınmıştır. ABSTRACT This study is a critical review based on two copies of Bedāyi>ü’l-Âsâr; the only prose written by poet Mustafa Cinānî of Bursa, a leading personage of the 16. century, from teh period of Murad III. One copy of the review is found at number 385 in Bibliotheque Nationale in Paris; the other in sheets 1b to 175b at number 842 in Yapı Kredi Sermet Çifter Research Library. The study consists of three sections: introduction, critical review and index. The introduction gives brief information about the life and work of Cinânî, and elaborates on Bedâyi>ü’l-Âsâr; its name, purpose, theme, language, style, different copies and the summaries of the stories in it. The second section includes the critical review of Bedâyi>ü’l-Âsâr, based on the two copies mentioned. The page layout of the review is organized according to copy P1 (the one found at number 385 in Bibliotheque Nationale in Paris). In the copy SÇ (the one found at number 842 in Yapı Kredi Sermet Çifter Research Library) only indicates page numbers. In the index, which includes all words and adjunctive forms, the contectual meanings of words have been considered and different meanings have been stated under the entry in numbered bullets. The adjunctives and derivatives from Arabic and Persian are presented in a way that would reveal the way they have constituted the text; the names of people and places are studied under a separate title in the index.