Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZGÜR POLAT
Danışman: SÜLEYMAN BEYOĞLU
Özet:37.Hükümet (26 Ocak –17 Kasım 1974) Türkiye’de birçok iç ve dış sorunun arka arkaya gediği bir dönemde kurulmuştur. Bu dönemin Türk dış politikasında son derece önemli, uzun yıllar etkisini gösterecek birçok gelişme yaşanmıştır. En önemlileri Yunanistan’la yaşanan Ege Denizi’ne ilişkin sorunlar ve Kıbrıs meselesidir. 15 Temmuz 1974 tarihinde Kıbrıs’ta yaşanan Sampson darbesi Ada’daki Türk varlığını tehdit etmiştir. 37.Hükümet’in karar verdiği 20 Temmuz 1974’te düzenlen Kıbrıs Harekâtı’ndan sonra Ada’nın bir kısmının Türk hâkimiyetine geçmesi ve Ada’nın fiilen bölünmesi durumunu yaratmıştır. 37.Hükümet’in Kıbrıs’ta başlattığı Barış Harekâtı, BM Güvenlik Konseyi ve NATO’da dikkatle izlenmiş ve konuyla ilgili birçok karar alınmıştır.37.Hükümet alınan bu kararları ciddiyetle takip etmiş ancak bu kararları kendisine yönelik bir baskı aracı olarak düşünmeden kendi dış politikasını yürütmeye devam etmiştir. 37.Hükümet dönemi Türk-Amerikan ilişkileri, Haşhaş sorunuyla yeni bir boyut kazanmaya başlamıştır. ABD Yönetimi ve kamuoyunda, Türkiye’nin haşhaş ekimine izin vermesi oldukça büyük bir tepkiyle karşılanmıştır. ABD Yönetimi Türkiye’nin Birinci Barış Harekâtı’nda tarafsız, Türk-Yunan savaşını önlemeye yönelik yapıcı bir politika izlerken özellikle ABD Temsilciler Meclisi, İkinci Barış Harekâtı’na tepki göstermiştir. Ayrıca, bu dönemde ABD Temsilciler Meclisi ve Senatosu’nun, Kıbrıs’ta Amerikan silahları kullanıldığı gerekçesiyle hazırladıkları silah ambargosu yasa tasarıları Türk ABD ilişkilerinde son derece gergin ve kötü bir dönemin başlangıcı olmuştur. 37.Hükümet dönemi Türk-İngiliz ilişkileri ise pek olumlu olmayan bir süreç yaşamıştır. Kıbrıs sorunu karşısında Türkiye’nin ortak müdahale önerisini reddeden İngiltere gelişmelere yeterli tepkiyi göstermemiştir. Sorunla ilgili tüm müzakerelerde çoğunlukla Yunanistan lehine olacak çözüm yollarını destekleyerek, arabuluculuk rolü üstlenmiştir. 37.Hükümet dönemi Türk-Sovyet ilişkileri Kıbrıs’ta yaşanan kriz hakkındaki düşüncelerin benzer olması nedeniyle başlangıçta uyumlu olmuştur. Türkiye’nin Ada’ya müdahalesinden sonra sorunun kesin çözümüne ilişkin Türkiye ve Sovyetlerin görüşlerinin belirgin bir farklılık göstermesi karşısında başlangıçtaki uyum bozulsa da sorun denebilecek düzeye ulaşmamıştır. Anahtar sözcükler: 1. 37.Cumhuriyet Hükümeti 2. I.Ecevit Hükümeti 3. Türk Dış Politikası 4. Kıbrıs sorunu 5. Karasuları Sorunu 6. Haşhaş Sorunu ABSTRACT 37th Turkish Government was established (January the 26th - November the 17th in 1974) in a period when lots of national and international problems were rising one after another. In this period lots of process which had great important and profound effects for years were took place in the foreign affairs of Turkey. The most important of them were the problems with Greece about the Aegean Region and the Cyprus problem. The Coup d'état on 15 July in 1974 in Cyprus, threatened the Turkish presence in the Cyprus Island. After the Peace Operation on which the 37th Government decided on 20th July in 1974, a part of the island was dominated by the Turks and Cyprus was virtually separated. The peace operations started by 37th Government in Cyprus were monitored by UN Security Council and NATO (North Atlantic Treaty Organization) and many decrees were taken by them. 37th government took those decrees into consideration but never thought them as compulsion. It went on following its own foreign policies. The relationship between the Turks and the Americans in the 37th Government period started to gain a new dimension with the problem of opium poppy. The allowance of Turkey to grow opium poppy was protested both by the USA government and in the American common opinion. While the American Government was following an impartial policy to prevent Turkish – Greek war in the first peace operation, especially USA Chamber of Deputy reacted against Turkey in the Second Peace Operation. Moreover in this period, the embargo draft bills which was prepared by USA Chamber of deputies and Senate Committee on the ground those American guns were used in Cyprus was the beginning of a tense and undesirable period. In the 37th Government Period, Turkish- English relationship was not that good. For the Cyprus problem, England refused the nomination to intervene for common reaction. And it didn’t give enough reaction for the developments. In all the negotiations England took the role of conciliator supporting for the solutions to the advantage of Greece. In the period of 37th Government, the relationship between Turkey and the Soviet Union was compatible at the beginning as the thoughts were similar about the Cyprus crisis. However, after the military intervention of Turkey, for the exact solution Turkey’s and Soviet Union’s thoughts were not as compatible as it was before. Fortunately it didn’t turn into a problem. Keywords 1. 37th Turkish Government 2. First Government Of Ecevit 3. Turkish Foreign Policy 4. The Cyprus Problem 5. The Problem Of Territorial Waters 6. The Problem Of Opium Poppy