Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BERNA TERZİOĞLU BEBİTOĞLU
Danışman: Mehmet Ali Gülpınar
Özet:
Amaç: Aile Hekimliği
uzmanlık öğrencilerinin Ulusal Çekirdek Eğitim Programında (Ulusal ÇEP)
tanı-tedavi ile kodlu hastalıkların tedavi planlarına ilişkin yeterliklerinin
ve tarafların yaşadıkları deneyimlerin belirlenmesi hedeflenmiştir.
Gereç ve Yöntem: Karma desenli
araştırma Türkiye’nin her coğrafi bölgesinden seçilen birer tıp fakültesindeki
Aile Hekimliği uzmanlık öğrencileri ve eğiticileriyle yapılmıştır. Öğrenciler
Ulusal ÇEP’deki 59 hastalık için “uygun ilaç seçimi”, “reçeteleme”, “ilaç dışı
tedavi planlama” ve “tedavi sürecinin yönetimi ve bilgilendirme” yeterlikleri
açısından tıp fakültesinden mezuniyet anında ve uzmanlık eğitimlerinin devam
ettiği şu anda kendilerini değerlendirmeleri istenmiştir. Yine öğrenci ve
eğiticilerle birebir derinlemesine görüşmeler yapılarak tedavi planlama
sürecine ilişkin deneyimlerin bağlamsal analizleriyle temalar oluşturulmuştur.
Bulgular: Tıp fakültesinden
mezun olduklarında tedavi planlama/yönetimi ile ilgili kendilerini yeterli
hisseden Aile Hekimliği Uzmanlık öğrencilerinin oranı çok düşük çıkmış; bu oran
uzmanlık eğitimiyle belli bir oranda artmış olmakla birlikte kabul edilebilir
orana çıkılamadığı görülmüştür. Bağlamsal nitel analiz sonuçları tedavi
planlama/yönetimi sürecinin, kanıta dayalı bir yaklaşımla gerçekleşen “en uygun
ilacı seçme ve uygulama” ile sınırlı olmadığını göstermiş; sürecin insani ve
etkin karşılaşmalar, etkili iletişim ve birlikte karar verme ile yürüyen ve
içinde yaşandığı bağlamsal unsurlarca (sistem, kurum, toplum, kültür, ortam,
iklim) belirlenen bağlamsal bir süreç olarak ele alınması gerekliliğine işaret
etmiştir.
Sonuç: Ulusal ÇEP ile çizilen çerçeve esas alınarak altı yıllık
tıp eğitimi ve Aile Hekimliği Uzmanlık eğitimi programlarının bir arada ele
alınarak akılcı tedavi planlama/yönetimi odağında gözden geçirilmesi ve yeniden
yapılandırılması; tedavi planlama/yönetimi ile karar vermenin “bağlamsal
birlikte-yönetim ve karar verme” (contextual co-management and -decision
making) şeklinde yeniden kavramlaştırarak klinik eğitim ve sağlık bakım
deneyimlerinin bu yaklaşım çerçevesinde yürütülmesi önemlidir.