Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SAMET ÇELİK
Danışman: Malik Volkan Türker
Özet:Ayrımcılık uzun yıllardır tüm dünyada yoğun olarak çalışılmakta olup hem sosyal yaşamda hem de akademide önemli bir konu haline gelmiştir. Yüz yıldır ayrımcılığın her boyutu ile ilgili araştırmalar akademik manada yapılıyor dahi olsa günümüzde “farklı” olanlara yönelik olumsuz tutumlar ve ayrımcılık yoğun bir şekilde devam etmektedir. Her ne kadar farklılıklar gerek hukukun gerekse eğitim sisteminin içinde devletlerce toplumsal bir sorun olarak ele alınsa da bir grup ya da zümre gücü elinde bulundurduğu sürece hiyerarşide tepede olma isteği süreceği düşünülmektedir. Bu çalışmada göz izleme teknolojisi ile işe alım sürecinde dezavantajlı gruplara yönelik olumsuz örtük tutumların göz hareketleri üzerinden niyetler ve karar verme süreçleri incelenmiştir. Yapılan çalışmada işe alım uzmanlarının özgeçmişlerde yer alan üyelik bilgisine özgeçmişin diğer bölümlerine nazaran daha fazla dikkat ettiği, bakma süresinin daha fazla olduğu, karar verme sürecinde bu üyelik bilgisinin doğrudan etkili olduğu saptanmıştır. Diğer bir sonuç ise işe ii alım uzmanlarının dezavantajlı grup üyeliği olan özgeçmişlerin kariyer ve eğitim bilgileri ne kadar “iyi ve yeterli” olursa olsun sosyal kimliğin tecrübe ve eğitimden daha önce geldiği, işe alım kararı verilirken bunu göz önünde bulundurdukları ve son olarak da olumsuz olarak algılanan kimliğimizin diğer “iyi” olan özelliklerimizin yeterlilik algılarını da düşürdüğü saptanmıştır. Tüm bu karar verme süreçlerinde bilinçdışı güdülerimizin davranışlarımız ve tercihlerimiz üzerinde farkında olmadan etkisinin olduğu, dolayısıyla daha adil ve hümanist bir dünya için bilinçdışı eğilimlerimizin, zayıflıklarımızın ve farkındalık düzeyimizin üzerine gidilmesinin, ayrımcılıkla mücadele konusunda fayda sağlayacağı düşünülmektedir. ABSTRACT Discrimination has been intensively studied for many years all over the world and has become an essential part both in social life and academic studies. Even though many scientific studies have been conducted for a century now, the negative attitudes and discrimination towards the ‘different’ ones still intensively exist. Throughout the centuries, despite the studies in every aspects of discrimination in ongoing researches the negative attitudes and discrimination towards who are “different” continues profoundly. Although such ‘differences’ are considered as a social problem by the law and education systems of governments, it is believed that the desire of being on the top of the hierarchy would be in existence as long as a group or group power holds this place. In this study, negative implicit attitudes ,uch as intention and decision process towards disadvantaged group members during recruitment process are examined based on eye tracking technology. iv It was determined that the recruiters showed more attention to the membership information more than other parts of the personal background. They also spend much more time on this part. As a result of this, it has been found that he membership information directly affects the decision making process. Another result is that despite of the good and sufficient career and education information, social identity comes before experience and education due to recruiters’ attitude when the applicants have a membership in a disadvantageous groups. This situation has an effect on the recruitment decision. Consequently, it has been found that our negative perceived identity reduces our qualification perceptions of our other "good" features. It is thought that in all these decision-making processes our unconscious minds unintentionally affects our behaviors and our preferences. Accordingly for a more equitable and humane world, to work on our unconscious tendencies towards our weaknesses and our level of awareness would strengthen the fight against discrimination.