Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM BENGİÇ ÇOLAK
Danışman: YÜCEL KABAPINAR
Özet:Araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler dersinde hizmet ederek öğrenme yaklaşımının nasıl uygulanabileceğini, bu süreçte yaşanılan sorunları, bu yaklaşımın öğrencilerin gelişimlerine katkısını ve vatandaşlık eğitimindeki rolünü belirlemektir. Bu temel amaca yönelik olarak aşağıdaki sorulara yanıt aranmıştır: 1. Öğrencilerin hizmet ederek öğrenme kavramına ilişkin algıları araştırma öncesi ve sonrası nasıldır? 2. Hizmet ederek öğrenme projelerinin niteliği nasıldır? 3. Hizmet ederek öğrenme yaklaşımının öğrencilerin gelişimlerine katkısı nedir? 4. Hizmet ederek öğrenme yaklaşımının öğrencilerin vatandaşlık eğitimine katkısı nedir? 5. Sosyal Bilgiler dersinde hizmet ederek öğrenme yaklaşımı uygulanırken karşılaşılan sorunlar nelerdir? 6. Sosyal Bilgiler dersinde hizmet ederek öğrenme yaklaşımı nasıl uygulanabilir? Bu araştırma nitel bir çalışma olup, yeni bir yaklaşımı uygulamak amacıyla eylem araştırması olarak modellenmiştir. Araştırmanın katılımcılarını, 2011-2012 eğitim-öğretim yılında özel okulun 6. sınıfındaki her biri 7 kişiden oluşan 15 ayrı proje grubu oluşturmuştur. Araştırmanın uygulama süresi 13 Şubat-1 Haziran 2012 tarihleri arasındaki 16 haftalık zaman dilimini kapsamıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak ön test ve son test açık uçlu anket, araştırmacı ve öğrenci günlükleri, öğretmen ve öğrencilerle birebir yapılan yarı yapılandırılmış görüşmeler, öğrencilerle yapılan odak grup görüşmesi, kamera ve fotoğraf kayıtları kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Sonuç olarak öğrencilerin araştırma öncesindeki hizmet ederek öğrenme kavramına ilişkin algılarında araştırma sonrasında önemli bir değişikliğin meydana geldiği ortaya çıkmıştır. Hem öğrenciler ve hem öğretmenler uygulama sürecinde bazı sorunlar yaşasa da bunlar genel anlamda HEÖ projelerine yansımamış ve projelerin başarıyla tamamlanma oranı % 86 olarak bulunmuştur. HEÖ yaklaşımının öğrencilerin akademik, kişisel, sosyal gelişimlerine olumlu katkısının olduğu ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte temel amacı etkin vatandaşlar yetiştirmek olan Sosyal Bilgiler dersinde hizmet ederek öğrenme yaklaşımının öğrencilerin sosyal katılım becerisinin gelişmesine yardımcı olması, vatandaşlık eğitimlerine çeşitli açılardan katkı sağlaması nedeniyle vatandaşlık eğitiminde önemli bir role sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca öğretmenler uygulama süreci tamamlandıktan sonra hizmet ederek öğrenme yaklaşımının Sosyal Bilgiler dersinde daha nitelikli uygulanabilmesi için önerilerde bulunmuşlardır. Anahtar Kelimeler: Hizmet ederek öğrenme, topluma hizmet, sosyal katılım, sosyal bilgiler, vatandaşlık eğitimi, eylem araştırması. ABSTRACT The purpose of the research is to assess how service learning approach can be carried out in social studies, the problems that may occur in this process, and to determine its contribution to the students’ development and its role in citizenship education. The following questions were answered for this main purpose. 1. How is the perception of students to the service learning concept before and after the research? 2. How is the quality of service learning projects? 3. What is the contribution of service learning to the students’ development? 4. What is the contribution of service learning to the students’ citizenship education? 5. What are the problems in Social Studies lesson when service learning approach is carried out? 6. How is service learning approach implemented in Social Studies lesson? As a qualitative research, this study was modelled as an action research to implement a new approach. The participants of this research consisted of 15 different project groups each has 7 person from 6th grade in a private school, in 2011-2012 academic year. Research’s implementation period included 16 weeks time frame between 13th of February-1st of June. During the research, as data gathering tools, pretesting and posttesting open-ended survey, researcher’s and students’ diaries, semi-structured interviews conducted with teachers and students, and focus group interviews with students, photos and camera records were used. The data obtained were analyzed with the content analysis technique. As a result, it was revealed that after the research, there occurred significant changes on the perception of students to the service learning concept that they had before the research. Although both students and teachers had some problems during the period of implementation, generally it was not reflected in the service learning projects and the rate of successful completion of the project has been 86%. It was revealed that service learning approach has contributions to students’ academical, personal and social developments. Besides, in Social Studies lesson of which main purpose is to raise effective citizens, service learning approach has an important role in citizenship education because of its contribution to development of social participation skills of students and to various aspects of citizenship education. Furthermore, the teachers made suggestions for better quality implementation of service learning approach in Social Studies lesson after the process of implementation. Key Words: Service learning, community service, social participation, social studies, citizenship education, action research.