Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Hemşirelik Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜLŞEN ULAŞ KARAAHMETOĞLU
Danışman: ŞULE ALPAR
Özet:Hemşirelerin Bakım Rollerine Oryantasyonları Ve Etkileyen Faktörler Araştırma; hemşirelerde Hemşirelik Bakım Rolü Oryantasyon Ölçeği (HBROÖ)’nin Türkçe biçiminin geçerlik ve güvenirliğini değerlendirmek, hemşirelerin bakım rollerine oryantasyonlarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla metodolojik, tanımlayıcı ve analitik olarak yapıldı. Araştırmanın evrenini, Ankara İli merkezindeki özel, üniversite ve kamu hastanelerinde çalışan hemşireler oluşturdu. Çalışmanın yapılmasına izin veren hastanelerde çalışan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 600 hemşire araştırmanın örneklemini oluşturdu. Test-tekrar test analizi Kastamonu İlinde görev yapan 60 hemşire ile yapıldı ve test-tekrar test güvenirlik katsayı r=0.89 bulundu (p<0.001). Verilerin toplanmasında literatür bilgisi doğrultusunda hazırlanan anket formu ve HBROÖ kullanıldı. Verilerin analizi, IBM SPSS 20.0 ve AMOS 21.0 istatistik paket programları ile gerçekleştirildi. Veriler, madde istatistiklerinin yanı sıra, temel bileşenler analizi, açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ile incelendi. Ölçeğin açıklayıcı faktör analizi sonucunda dört faktörlü bir yapı gösterdiği, doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise ölçeğin kabul edilebilir tutarlılıkta olduğu, modelin iyi bir uyuma sahip olduğu ve dört faktörlü yapıyı doğruladığı görüldü. Ölçekte; işbirliği, araştırma, hasta/hemşire ve otonomi olmak üzere dört alt ölçek bulunmakta ve bu alt ölçeklerin Cronbach Alfa katsayıları 0.52-0.67 arasında değişmektedir. HBROÖ’nin Cronbach Alfa katsayısının 0.65 olması ölçeğin oldukça güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir. Lisans mezunu olan, üniversite hastanelerinde çalışan, özel dal sertifikası olan, seminer ve kurslara katılan ve mesleki kitaplar okuyan hemşirelerin HBROÖ’den daha yüksek puan aldıkları saptandı ve Türk kültürüne özel yeni ölçekler geliştirilmesi önerildi. Anahtar Kelimeler: Bakım, geçerlik, güvenirlik, Hemşirelik Bakım Rolü Oryantasyon Ölçeği, hemşirelik rolleri. SUMMARY Orientation of Nurses to Nursing Care Role and Affecting Factors This study is performed as methodological, descriptive and analytical survey on nurses to evaluate validity and reliability of Nursing Care Role Orientation Scale (NCROS) in Turkish and to determine care role orientation of nurses and affecting factors. The universe of study is nurses working in private hospitals, university hospitals and public hospitals of Ankara city center. The sample of the study comprises 600 voluntary nurses working in hospitals that permit to participate the study. Test-retest analysis is performed on 60 nurses working in Kastamonu city. Collection of data is provided by using a survey prepared according to literature and NCROS. Statistical analysis of the data is performed using IBM SPSS 20.0 and AMOS 21.0 statistical analysis softwares. Data were analyzed using item statistics, principal component analysis, exploratoryfactor analysis and confirmatory factor analysis. Descriptive factor analysis indicates the scale has a structure with 4 factors, confirmatory factor analysis indicates the scale has acceptable consistency, the model has a good fit and confirms the structure with 4 factors. Scale has 4 subscales including cooperation, research, patient/nurse and autonomy. Cronbach alpha of the scale is 0.65 and Cronbach alpha of the subscales are ranging between 0.52-0.67. Test-retest reliability coefficient of the scale is r=0.89 (p<0.001). These results indicate the scale is a reliable assessment tool. Nurses with bachelor's degree, working in university hospital, having professional certificate, attending to seminars and courses and reading professional nursing books get higher scores on NCROS and it is recommended to develop new scales specific to Turkish culture. Key Words: Care, validity, reliability, Nursing Care Role Orientation Scale, nursing roles.