Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Ortadoğu Araştırmaları Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2011
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÖKHAN KAVAK
Danışman: Ali Satan
Özet:1990 senesinde Basra Körfezi’ne ulaşmak ve İran ile savaşın getirdiği ekonomik bunalımı aşma adına Saddam Hüseyin’in Kuveyt’i işgal etmesi beraberinde birçok sorun getirmiştir. Hiç kuşkusuz bu sorunların en önemlileri arasında Türkiye’yi de etkileyecek olan Irak’ın kuzeyinde yaşanan sığınmacılar hadisesi gösterilebilir. Saddam Hüseyin’in Kuveyt’te ABD karşısında aciz kalmasının vermiş olduğu fırsatı değerlendiren Şiiler güneyde, Kürtler ise kuzeyde ayaklanmıştır. Saddam’a bağlı Baas güçleri tarafından ayaklanmalar önce Şiilerin yoğunlukta yaşadığı güneyde; daha sonra ise Kürtlerin çoğunlukta yaşadığı kuzey bölgelerinde kanlı bir şekilde bastırılmıştır. Kendi çıkarlarını gen uluslararası güçler ise bu süreçte Baas güçlerinin güneyde Şiilere yönelik gerçekleştirdiği bastırma politikasına sessiz kalırken; aynı sessizliği kuzeydeki Kürt bölgesinde sürdürmemiştir. Nitekim geç de olsa kuzeyde ve güneyde Irak askerlerine yönelik uçuşa yasak bölge ilan edilerek Saddam’ın saldırılarına maruz kalan isyancıları korunma yoluna gidilmiştir. Saddam Hüseyin’in Irak’ın kuzeyine müdahalesi sonucu çoğunluğunu Kürtlerin oluşturduğu yaklaşık 1,5 milyon Iraklı Türkiye ve İran sınırına yığılmıştır. Bu süreç sığınmacılar açısından izleri silinmeyecek acı günleri de beraberinde getirmiştir. Türkiye’de varlığını koruyan PKK sorunu, özellikle 1988 ve 1989 senelerinde yaşanan göç hadiseleri Türkiye yönetiminin sığınmacıları kabul etme noktasında tereddütler yaşamasına neden olsa da sığınmacılar Türkiye’ye kabul edilmiştir. Türkiye’de kurulan kamplara yerleştirilen sığınmacılara Türkiye halkı ve devleti dört koldan yardım çalışmalarını sürdürmüştür. Yaklaşık 460 bin sığınmacıyı kabul eden Türkiye yönetimine bu noktada uluslararası yardımlarda ulaşmaya başlamıştır. Irak’ın kuzeyinde kurulan ‘güvenli bölge’ sonrası Iraklı sığınmacılar yurtlarına dönmeye başlarken; bu bölgede kurulacak özerk yönetim sisteminin de temelleri atılmıştır. Anahtar Kelimeler: Iraklı sığınmacılar, Güvenli Bölge, PKK, mülteciler, Huzur operasyonu ABSTRACT In 1990, Kuwait invasion by Saddam Hussein, who aimed at reaching the Persian Gulf and overcoming economic crisis after Iran war, led many problems. Undoubtedly, one of the most important problems is the issue of Northern Iraqi asylum seekers, that also affected Turkey. Capitalizing on Saddam's failure in Kuwait invasion after USA operation, Shiites in the South and Kurds in the North revolted. Baath forces, loyal to Saddam, first suppressed rebellions of Shiites in the south, then Kurds in the north in a bloody way. International powers who want protect their own interests in this process, while remaining silent over Baath massacres and suppression policy against Shiites in the South, didn't remain silent over Kurdish region in the north. Yet, even if it was late, it was declared no-fly zone against Iraqi troops and rebels were protected from Saddam's attacks. As a result of the Saddam Hussein's military intervention in the North of Iraq, approximately 1.5 million Iraqi refugees, with majority of them Kurds, flooded into Turkey and Iran borders. This exodus brought very painful memories for asylum seekers. Turkey did not keep asylum seekers wait a long time at the borders although it had hesitated over PKK, still an issue in Turkey, and especially migration in 1988-89s. The people and the state of Turkey greatly helped the asylum seekers, settled in camps erected in Turkey. Then international aid also came to Turkish state that accepted approximately 460 thousands asylum seekers. It was then that the foundations of later-to be founded autonomous government were laid while Iraqi asylum seekers were returning home after "safe zones" were created in the north of Iraq. Keyword: Iraqi asylum seekers, Safe Zones, Refugees, Operation Provide Confort, PKK