Seyyîd Hasan, Sohbetnâme, I. cilt, (1071-1072/1660-1661), (İnceleme-metin)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYKUT CAN

Danışman: ERHAN AFYONCU

Özet:

Bu çalışmaya esas teşkîl eden Seyyîd Hasan’ın Sohbetnâme adlı eserinin birinci cildi hicrî 1071 (1660) tarihinden başlamaktadır. Günlük türünde kaleme alınmış bir yazmadır. Osmanlı tarihindeki şu ana kadar tespit edilen en eski günlüktür. Bir Sünbülî şeyhinin kaleminden çıkan bu eserde tarikat çevrelerinin günlük hayatı, tarikat içerisindeki uygulamaları, toplantıları ve bu toplantılarda yiyip içtikleri; İstanbul’un bazı semt, sokak, cami, mescid, çeşme, önemli bağ, bahçe, bostan isimleri; İstanbul’da meydana gelen kar, yağmur, fırtına, yangın, salgın vb. felaketleri, ay tutulması gibi doğa olaylarını; icra edilegelen bazı meslekleri ve 17. yüzyıl Osmanlı mutfağına ait bazı yemeklerin isimlerini ve yeme içme kültürünü görebilmemiz sebebiyle bizi birden fazla alanda malûmât sahibi yapmaktadır. Eserde siyasi olaylara olabildiğince az yer verilmiştir. Bunlardan en önemlileri ise Sadrazam Köprülü Mehmed Paşa’nın vefâtı ve cenâzesinin Edirne’den İstanbul’a getirilmesi ile birtakım bürokratik atamalardır. Önemli siyasi meselelere birinci ciltten ziyade, ikinci ciltte daha çok yer verilmiştir. Sohbetnâme, gerek edebî türü ve gerek sosyal tarihimize dair ihtiva ettiği bilgiler sebebiyle 17. yüzyıl için ihmal edilmemesi gereken bir kaynaktır. ABSTRACT Most of this work is created by the first volume of Seyyîd Hasan's Sohbetname which starts in 1660 (AH 1071). The genre of this handwriting is journal and it's the oldest one in Ottoman’s history. This book, which is written by a Sunbuli sheik, talks about the daily life of sects, their orders, food, some streets, mosques, fountains and parks of Istanbul, disasters happened in Istanbul such as heavy winter, rain, storm, fire and epidemics also natural events such as obscuration, some professions and 17th century Ottoman cuisine informs us in many ways. Political events are neglected while the Grand Vizier Mehmet Pasha's death and transportation of his funeral from Edirne to Istanbul and some bureaucratic assignments are remarked in this piece. Political events are mostly written in the second volume of this piece. Sohbetname is one of the most essential sources for the 17th century because of its rich information about our social history and it's literary genre.