TMS 12 ve söz konusu standardın banka bilânço ve kâr-zarar tablosuna etkileri

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: VELİ ULVİ SEVİNÇ

Danışman: Mehmet Altan Masun

Özet:

Ertelenmiş vergi konusu 12 no lu Türkiye Muhasebe Standardı (TMS 12) tarafından düzenlenmekte olup adı geçen standardın bünyesinde ertelenmiş verginin yanı sıra dönem vergisinin muhasebeleştirilmesine, vergi planlamasına ve diğer bazı hususlara değinilmektedir. Anılan standart bünyesindeki ertelenmiş vergi; bir yönüyle Türkiye Muhasebe Standartları uyarınca hazırlanan mali tablolarla bir yönüyle vergi mevzuatıyla ilişkilidir. Ertelenmiş verginin bahsi geçen mevzuatın mali tablolar üzerindeki etkileri arasında bir köprü görevi gördüğü düşünülmektedir. TMS 12 kapsamında düzenlen ertelenmiş vergi BDDK tarafından yayımlanan Muhasebe Uygulama Yönetmelikleri ile ülkemiz bankacılık mevzuatına 2001 sonrası dönemde girmiş olup, ticari kâr ile mali kâr arasındaki farklılıkların mali tablolar üzerindeki etkisini giderme yönünde bir amacı vardır. Özellikle mali mevzuatın ülkeler arasındaki farklılığı veya aynı ülke içinde mali mevzuat ile finansal tabloların düzenlenmesine esas mevzuatın farklılığı adı geçen muhasebeleştirme yönteminin kullanımını zorunlu hale getirdiği değerlendirilmektedir. Bununla birlikte ertelenmiş vergi muhasebeleştirilirken ilgili standartta belirtilen koşullara sıkı sıkıya bağlı kalınması, mali tabloların sağlıklı olması açısından bir zorunluluktur. Zira ilgili standarttaki koşullar oluşmadan ertelenmiş verginin muhasebeleştirilmesi bilanço makyajı diye tabir edilen bazı olumsuz sonuçlara yol açabilecektir. Bahsi geçen standartta ayrıca vergi planlamasına ilişkin açıklamalar bulunmakta ve ileriki dönemlere müteallik vergisel avantajların nasıl muhasebeleştirilmesi gerektiği anlatılmaktadır. Vergi planlaması araçları, bankalar söz konusu olduğu için, kurumlar vergisi kanununda bulunmaktadır. Ertelenmiş verginin bankaların sermaye artırımları ve kâr dağıtımları ile de ilişkisi bulunmaktadır. Çünkü ertelenmiş vergi varlığı geliri dönem kârının bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca ertelenmiş verginin bankaların sermaye yeterliliği düzenlemeleri ile de yakın ilişkisinin bulunduğu düşünülmektedir. ABSTRACT Deferred tax is being organized by the no. 12 Turkey Accountign Standarts(TAS 12) also under mentioned standards; the period of tax accounting, tax planning and other issues are discussed. So called deferred taxe in the standard mentioned , financial statements prepared in accordance with a direction of TAS and the tax legislation. Deferred tax is thought to be as a bridge between mentioned legislation’s effects on the financial statements. Deferred tax, regulated under TAS 12, through Accounting Practice Regulation issued by the BRSA, has been introduced to banking regulation and legislation of our country in the period after 2001. The purpose of deferred tax is to resolve impacts of the differences between commercial profit and fiscal profit on the the financial statements. Especially the differences among countries and the differences between the regulations which regulates financial statements and fiscal legislations within the same country makes the mentioned use of accounting methods to be considered obligatory. Moreover, while deferred tax is being accounted, adhering strictly to the conditions mentioned in the standard, is a necessity for financial statements to become accurate. This is because, the fact that deferred tax is being accounted before the conditions of related standards are matured, may lead to some negative consequences such as the so-called balance-sheet window-dressing. Also, under the mentioned Standard, there are some explanations related to tax planning and to how tax advantages dependent on future periods are being accounted. For banks such as tax planning tools are under corporate tax law. Deferred tax is also related with banks' capital increases and profit distributions. This is because income of deferred taxes asset is part of a profit. Moreover, it is thought that there is a close relationship between deferred tax and banks' capital adequacy.