Plastik ürünlerdeki yönlenmenin mekanik özelliklere etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metal Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NUR MUHAMMET KILINÇ

Danışman: Halil Demirer

Özet:

PLASTİK ÜRÜNLERDEKİ YÖNLENMENİN MEKANİK ÖZELLİKLERE ETKİSİ Plastik ürünlerin enjeksiyon ve ekstrüzyon gibi üretim yöntemleri ile şekillendirilmesi sırasında, az veya çok miktarda yönlenme meydana gelmektedir. Yönlenme, bazen arzu edilerek elde edilirken (film ve elyaf üretiminde olduğu gibi); çoğu zaman, özellikle enjeksiyon yöntemi ile parça üretimi sırasında mecburi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu yönlenme, işleme sonrasında ve kullanım yerlerinde ürünlerin bünyelerinde korunur. Çeşitli kullanım yerlerinde plastik ürünlerin tercih edilmesinde, ürünün mekanik özellikleri öncelikli olarak göz önünde bulundurulan kriterlerden birisidir. Yönlenme, mekanik özellikler üzerinde kimi zaman olumlu etkiye neden olmakla birlikte; çoğu uygulamalarda olumsuzluklar ortaya çıkmaktadır. Parçanın kullanımı sırasında görülen çatlama ve kırılma gibi hasarlar, yönlenmenin olumsuz etkileri arasında sayılabilir. Bu tez çalışmasında, yönlenme ve mekanik özellikler arasındaki ilişkinin anlaşılabilmesi açısından, Polipropilen Kopolimer ve değişik takviyelerle takviyelendirilmiş Polipropilen Homopolimer malzemelerden, enjeksiyon prosesi yoluyla standart çekme testi numuneleri kalıplanmıştır. Daha sonra bu numuneler, çekme testi yoluyla tek eksenli yönlenmeye maruz bırakılmıştır. Yönlenen numuneler üzerinde sertlik, yoğunluk ve ergiyik akış indeksi testleri uygulanmıştır. Yapılan bu testler sonucunda, akma gerilmesi, maksimum gerilme ve elastikiyet modülü değerlerinde artışlar tespit edilirken; uzama değerlerinde azalmalar tespit edilmiştir. Sertlik ve yoğunluk değerlerinde azalmalar oluşurken; ergiyik akış indeksi değerlerinde ise artışlar ortaya çıkmıştır. Ağustos 2004 Nur Muhammet KILINÇ ABSTRACT THE EFFECT OF ORIENTATION ON THE MECHANICAL PROPERTIES OF PLASTIC PRODUCTS During the shaping of plastic products through injection and extrusion processes little or much orientation occurs. Orientation sometimes occurs deliberately (such as in film and fiber production) but most of the time, especially during injection process occurs in an uncontrolled way. This orientation is kept within products after processing and during service life. Mechanical properties of product are the main criteria considered in preferring plastic products in various areas. Mechanical properties are affected by orientation sometimes positively. However in most applications orientation has a negative effect. Failures such as cracks and fractures which take place during usage of part may be considered negative effects of orientation. In this study, in order to understand the relationship between orientation and mechanical properties, standard tensile test samples were injection moulded from polypropylene copolymer and variously reinforced polypropylene homopolymer materials. These samples were subjected to uniaxial orientation through tensile testing. Hardness, density and melt flow index measurements were performed on oriented samples. It was found that there are noticeable increases on yield stress, maximum tensile stress and elasticity modulus. However hardness and density values showed some decreases while melt flow index values exhibited slight increases. August 2004 Nur Muhammet KILINÇ