Uluslar arası ticarette korumacı eğilimler ve Türkiye


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Ergin

Danışman: MEHMET MELEMEN

Özet:

Bu çalışmada Uluslararası Ticarette Korumacı Eğilimler ve Türkiye Üzerindeki Etkileri detaylı biçimde incelenmiştir. Çalışma 3 bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde korumacılık kavramı ayrıntılı olarak incelenmiştir. Birinci bölüm kapsamında GATT Anlaşması hakkında bilgi verilmiş bununla birlikte yeni korumacılık kavramı ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri açısından değerlendirilmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde Uluslararası Ticaret ve Tarife Dışı Engeller hakkında bilgi verilmiştir. Bu kapsamda ,Gümrük Vergisi’ne eş etkili vergi ve harçlar, Fiyat Denetim Tedbirleri, Finansal Tedbirler, Otomatik Lisans Tedbirleri, Tekelleşme Tedbirleri, Miktar ve İçerik Kontrolüne İlişkin Tedbirler, Teknik Engeller hakkında bilgiler verilmiş, Uluslararası Ticaret’in etkinliği tartışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise, Türk Dış Ticareti’nde Korumacılık Anlayışı’na yer verilmiştir. Bu bölümde Yeni Korumacılık Anlayışı Türk Dış Ticareti açısından dönemler itibariyle değerlendirilmiş, Türkiye’nin dış politikasına yönelik incelemeler yapılmıştır. Üçüncü bölüm kapsamında çalışmanın son kısmı için Avrupa Birliği ile ilişkiler konusunda çeşitli bilgiler verilmiş, Gümrük Birliği süreci değerlendirilmiştir. Çalışma Türkiye,GATT ve WTO konusunda yapılan değerlendirmelerle sonlandırılmıştır. Korumacılığın tanımı ile başlayan çalışmada uluslararası öneme sahip çeşitli kavramların tanımlarına yer verilmiştir. Bunlar arasında GATT, WTO, IMF sayılabilir. Korumacılık daha ziyade yerli üretimi dış ticaretin olumsuz etkilerine karşı korumak olarak tanımlanabilir. Her ülke belirli oranlarda korumacılık uygulamak ve yerli ekonomisini yabancı ve rekabetçi güçlere karşı korumak durumundadır. Bunu yaparken çeşitli politikalar uygulanmaktadır. Bir taraftan çeşitli sınırlamalar getirilerek dış alımın önüne engeller konulmakta ve sınırlanmakta öte yandan ise dış satımı yapılacak ürünler desteklenmekte ve yerli ekonomi korunmaktadır. Burada Türkiye ile ilgili olarak bahsedilmesi gereken önemli bir nokta ülkemizde dış ticaret korumacılığının geleneksel hale gelmiş olmasıdır. O kadar ki eğitim sistemine bile girmiştir. Burada özellikle yerli malı haftası ile korumacılık teşvik edilmekte ve genç beyinlere önemi kazınmaktadır. Bu akım Cumhuriyet’in kurulmasından bu yana devam etmektedir. Ancak bu durumun varlığı Osmanlı İmparatorluğu döneminde yabancı ülkelere önemli ticari hakları verilmiş olması ve bu sebeple de yerli ekonominin zarar görmüş olması ile ilgilidir ve Cumhuriyet dönemindeki vurgunun asıl sebebinin bu olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada Türkiye’de uygulanan korumacılık Cumhuriyet dönemi boyunca çeşitli dönemlerde ele alınıp işlenmiştir. ABSTRACT In this study Protective Trends in International Trade and Its Impacts on Turkey is analyzed in detail. First definition of protectionism and the various important concepts including GATT, WTO and IMF in international Trade is given. Protectionism in its essence can be conceptualized as the measures taken to protect the domestic production against the adverse impacts of foreign trade. Each country resorts to protectionism at different levels to prevent its domestic economy and applies various policies accordingly. On the one hand through certain barriers imports are limited and on the other hand export products are supported and the domestic economy is protected. Regarding Turkey it should be mentioned that protection against foreign trade has become a traditional policy and is encouraged, such that it has become a part of the youth educational policies via the celebration of use of domestic products once a week every year and this trend continues till the establishment of the Modern Turkish Republic. However, the reason goes back to the important commercial privileges given to the foreign states during the Ottoman Empire at the expense of the domestic economy. This protectionist policy applied all throughout the Turkish Republic is also analyzed on the basis of various periods.