Karçal Dağı’nın ( Artvin ) bitki örtüsü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seçkin Yılmaz

Danışman: NURTEN GÜNAL

Özet:

Karçal Dağı (3415 m), Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde Artvin ilinde yer alır. Doğu Karadeniz dağlarının uzantısı olan Karçal Dağı, Çoruh nehri ve kolları tarafından parçalanmakta ve kısa mesafelerde yükseltisi 3000 m’yi aşan dağlık alanlar oluşturmaktadır. Karçal dağı sahip olduğu iklim, toprak ve rölyef özellikleri ile bitki örtüsü açısından özel bir alan oluşturmuştur. İnceleme sahasında Çoruh ve Berta vadilerinin aşağı seviyelerinde 12 ºC’nin üzerinde olan yıllık ortalama sıcaklık değerleri, zirveye yakın kesimlerinde 0 ºC’nin altına inmektedir. Kütlede yağışın dağılışı da farklılık gösterir. Batı ve kuzeybatı yamaçlarda 1000 mm’nin üzerinde olan yıllık ortalama yağış, Çoruh ve Berta vadilerinin aşağı kesimlerinde 550-700 mm arasında değişir. Volkanik bir kütle olan, Paleozik, Mesozoik ve Senozoik devirlerine ait kayaçların görüldüğü Karçal dağında zonal, intrazonal ve azonal topraklar yer alır. Kırmızı sarı podzolik topraklar, kahverengi orman toprakları, kireçsiz kahverengi orman toprakları ve yüksek dağ-çayır toprakları araştırma sahasında yaygın olarak bulunur. Bitki coğrafyası açısından Avrupa-Sibirya flora bölgesinin Öksin provensinde yer alan Karçal dağının, bitki formasyonları, orman formasyonu, psödomaki formasyonu ve alpin formasyondur. Büyük kesimi nemli bir iklimin etkisi altında olan Karçal dağında hâkim bitki topluluğunu nemli orman formasyonu oluşturur. Doğu kayını (Fagus orientalis), meşe (Q. petraea subp. iberica, Q. hartwissiana, Q.pontica), Anadolu kestanesi (Castanea sativa), gürgen (Carpinus betulus, C. orientalis), kızılağaç (Alnus glutinosa subsp. barbata), gürgen yapraklı kayacık (Ostrya carpinifolia), Kafkas ıhlamuru (Tilia rubra subsp. caucasica), titrek kavak (Populus tremula), akçaağaç (Acer sp.), gibi türlerden oluşan yaprak döken ormanlar; yüksek seviyelerde yerlerini, doğu ladini (Picea orientalis) ve doğu Karadeniz göknarından (Abies nordmanniana subsp. nordmanniana) meydana gelen iğne yapraklı ormanlara bırakırlar. Kütlenin güneybatı ve güneydoğu kesimlerinde yer yer sarıçam ormanları, güney kesiminde ise ardıç (Juniperus communis, J.excelsa, J. foetidissima) toplulukları bulunur. Psödomaki formasyonu, Çoruh ve Berta vadilerinin aşağı seviyelerinde görülür. Alpin formasyon, orman sınırının üzerindeki seviyelerde geniş yayılışa sahiptir. ABSTRACT Karchal Mountain (3415 m) is located in the province of Artvin in Eastern Black Sea Region of the Black Sea Region. Being continuation of the Eastern Black Sea Mountains, Karchal Mountain is divided by the River Coruh and its reaches and creates mountainsides, the heights of which exceeding 3000 m in short areas. Karchal Mountain has created a special area through its climate, soil and relief features and its flora. Yearly average temperatures which are over 12 ºC in lower levels of Coruh and Berta valleys in inspection areas decrease under 0 ºC on parts close to the peak. Distribution of the rainfall varies in mass. Yearly average rainfall which is over 1000 mm on western and northwestern slopes varies between 550-700 mm on lower parts of Coruh and Berta valleys. Being a volcanic mass and having rocks belonging to Paleozoic, Mesozoic and Cenozoic eras, Karchal Mountain has zonal, intrazonal and azonal soils. Red and yellow podzolic soils, brown forest soils, brown non-calcarous forest soils, and high mountain-prairie soils are widely found on the inspection area. Flora formation of the Karchal Mountain, placed in Euxine province of Euro-Siberian Region in terms of flora geography, is composed of the forest formation, pseudo-maquis formation and alpine formation. The dominant vegetation on Karchal Mountain, most part of which is under the influence of humid climate, is humid forest formation. Non-evergreen forests such as oriental beech (Fagus orientalis), oak (Q. petraea subp. iberica, Q. hartwissiana, Q.pontica), Anatolian chestnut (Castanea sativa), hornbeam (Carpinus betulus, C. orientalis), alder (Alnus glutinosa subsp. barbata), hophornbeam with hornbeam leaves (Ostrya carpinifolia), Caucasian lime (Tilia rubra subsp. caucasica), quaking aspen (Populus tremula), maple (Acer sp.) give their places to oriental spruce (Picea orientalis) and to coniferous forests composed of Eastern Black Sea abies on higher levels. On southernwest and southerneast parts of the mass, there partly exist scotch pine forests, and on the southern part, there exist juniper (Juniperus communis, J.excelsa, J. foetidissima) communities. Pseudomaquis formation is seen on lower levels of Çoruh and Berta valleys. Alpine formation has a wide spread on levels over forest boundary.