Genelleştirilmiş sıralı logit modeli ile hanehalkı bireylerinin mutluluğunun incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BENSU TİMUR

Danışman: EBRU ÇAĞLAYAN AKAY

Özet:

Mutluluk kavramı, birçok bilim dalının ilgilendiği ve üzerinde çok sayıda araştırmanın yapıldığı bir konudur. Son dönemlerde iktisat biliminde de önemli bir yer bulan mutluluk kavramı dünyada uzun yıllardır araştırılmaktadır. Türkiye’de ise 1990’lardan sonra daha çok ilgi görmeye başlamıştır. Bu çalışmanın amacı, hane halkı bireylerinin mutluluğunu etkileyen faktörleri mutluluk ekonomisi ışığı altında araştırmaktır. Bu nedenle sosyo-demografik ve ekonomik değişkenlerin bireylerin mutluluğu üzerine etkisi 2009 ve 2015 yıllarına ait Türkiye İstatistik Kurumu tarafından hazırlanan Yaşam Memnuniyeti Anket verileri kullanılarak hem kadınlar için hem de erkekler için için genelleştirilmiş sıralı logit modeli ile ayrı ayrı incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre hem 2009 hem de 2015 yılları için her iki cinsiyet grubunda da yaş değişkeninin hemen hemen aynı derecede mutluluğu arttırıcı yönde etkilediği görülmüştür. Sadece 2009 yılında incelenebilen yerleşim yeri değişkeninin kadınların mutluluğu üzerindeki etkisinin erkeklerden fazla olduğu bulunmuştur. Bunların yanında ekonomik faktörlerin ve temel ihtiyaçları karşılama düzeylerinin bireylerin mutlu olmasında önemli bir etken olduğu görülmüştür. Yalnızca 2015 yılında anlamlı etkisi çıkan tasarruf değişkeninin mutluluk üzerindeki etkisinin erkekler için kadınlardan daha yüksek olduğu görülmüştür. Çalışmadan elde edilen diğer bir sonuca göre evli olan kadın ve erkekler mutlu değilken, eşlerinden boşanan erkeklerin mutlu kadınların ise mutlu olmadığı görülmüştür. Sosyal yeterlilik ve ruhsal iyilik olarak bilinen umutlu olmanın hem kadınlar hem de erkeklerin çok mutlu olma olasılığı üzerinde arttırıcı bir etkisi olduğu bulunmuştur. ABSTRACT The concept of happiness is a topic that many sciences have a great interested in and on which a good amount of research have been conducted. The concept of happiness, which has recently found an important place in the science of economics, has long been a topic of research worldwide. In Turkey, after the 1990s, it started to attract more interest. The purpose of this study is to investigate the factors affecting the happiness of household individuals under the light of the happiness economy. For this reason, the effect of socio-demographic and economic variables on the happiness of individuals was investigated with generalized ordered logit model for both women and men separately using the Life Satisfaction Survey data prepared by the Turkish Statistical Institute for 2009 and 2015. Findings from the study show that for both years 2009 and 2015, the age variable influenced happiness at almost the same rate in both genders. Economic factors and levels of meeting basic needs have been found to be important factor in the happiness of individuals. It was only found in 2009, that the location of settlement affected the women more than men. In addition, economic factors and levels of meeting basic needs have been found to be an important factor in the happiness of individuals. It is seen that the effect of the savings variable, which had a significant effect only in 2015, on happiness was higher for men than women. According to another result, the married men and women were not happy while the married men who were married to their spouses were not happy. Being hopeful, known as social competence and spiritual well-being, has been found to be an enhancing influence on the likelihood of both women and men being very happy.