İstanbul'da kadın muhtarlar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Demir

Danışman: ÖMER FARUK GENÇKAYA

Özet:

Mahalle yönetimi, yasal olarak sınırlı yetkili halka en yakın yerel yönetim organı olarak kabul edilebilir. Kamu yönetimi reformundan sonra, mahalle muhtarlığı konusunda yapılan değişiklikler, kadınların mahalle muhtarlığı yoluyla siyasete katılımları ivme kazanmıştır. Türkiye'de ve dünyada kadınların siyasal alanda demokratik ve eşit olarak temsil edildiğini söylemek oldukça güçtür. Kadının toplumsal statüsü siyasal alanda etkin rol almasına olanak tanımamaktadır. Kentlerin en küçük idari birimi olan mahalle muhtarlığı kadınların siyasal yaşama katılmalarında önemli bir basamak olma özelliğine sahiptir. Bu bağlamda, muhtarlık kurumu ulaşılabilirlik, siyasi partilerden bağımsızlık ve rekabetin kolaylığı nedeniyle kadınların katılımı için cazip görünmektedir. Tez, üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk olarak, tarihsel olarak mahalle yönetiminin kuruluşu, gelişim süreci, mahalle muhtarlıklarının kuruluş ve işleyişi, ilgili yasal düzenlemeler anlatılmıştır. Ayrıca, mahalle muhtarlıklarının kuruluşundan bugüne kadar geçen zamanda geçirdikleri evrim ve değişiklikler özetlenmiştir. İkinci bölümde, kadın ve siyaset ilişkisi kavramsal olarak incelenmiştir. Kadınların siyasal haklarını kazanma sürecinde geçirdiği evreler ve gelişmeler değerlendirilmiştir. Üçüncü bölümde, bu tezin konusu olan İstanbul’da Kadın Muhtarlar ile ilgili genel bilgi verilmiştir. Arkasından, tez çerçevesinde yapılan saha çalışması hakkında genel bilgiler ve elde edilen sonuçlar tartışılmıştır. Saha çalışmasında, İstanbul ilindeki toplam 140 kadın muhtardan örneklem olarak seçilen 10 kadın muhtarla yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler, kadın muhtarların siyasal katılımının daha çok kişisel, rastlantısal ve bağlamsal bazı nedenlerden -muhtarlığın karar alma sürecindeki yeri gibi- kaynaklandığı anlaşılmaktadır. -------------------- Neighborhood administration can be considered as the closest local government body with a limited legal competence to public. After the public administration reform, women's participation in politics through the neighborhood headwomen gained momentum with the changes in the neighborhood administration. It is difficult to say that women are represented democraticaly and equally neither in Turkey nor in the world. The social status of women does not allow her to take an active role in the political field. As the smallest administrative unit of the cities, the neighborhood mukhtar is an important step in the participation of women in political life. In this context, the mukhtar institution seems attractive for women's participation due to accessibility, independence from political parties and ease of competition. The thesis consists of three main sections. Firstly, the establishment of the neighborhood management, the development process, the establishment and functioning of the neighborhood mukhtars, and related legal regulations are explained. In addition, the evolution and changes of the neighborhood mukhtars since the establishment of the neighborhood were summarized. In the second part, the relationship between women and politics is examined conceptually. The stages and developments of women in the process of gaining their political rights were evaluated. In the third chapter, general information about the women headmen in Istanbul, which is the subject of this thesis, is given. Then, general information about the fieldwork and the results were discussed. In the field study, semi-structured in-depth interviews were conducted with 10 female mukhtars selected from a total of 140 female muhtars in Istanbul. The data show that the political participation of women muhtars is mostly due to personal, incidental and contextual reasons such as the place of muhtarlik in the decision-making process.