Eğitimde şiddet olgusu lise öğrencilerinde şiddet, saldırganlık ve ahlakî tutum ilişkisi Küçükçekmece ilçesi örneği


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ahmet Avcı

Danışman: MUSTAFA USTA

Özet:

EĞİTİMDE ŞİDDET OLGUSU LİSE ÖĞRENCİLERİNDE ŞİDDET, SALDIRGANLIK VE AHLAKÎ TUTUM İLİŞKİSİ KÜÇÜKÇEKMECE İLÇESİ ÖRNEĞİ Son günlerde görsel ve yazılı medyada yer alan haberlere bakıldığında, okullarda meydana gelen şiddet olaylarının endişe verici boyutlara ulaştığı görülmektedir. Okullarda yaşanan bu şiddet olayları, hem eğitim-öğretimi sekteye uğratmakta hem de öğrenciler için ciddi tehlikeler oluşturmaktadır. Oysaki okulun amacı; sağladığı imkânlarla, öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda sağlıklı bir birey olarak yetişmesine katkı sağlamak ve toplumla entegre olmalarına yardımcı olmaktır. Çocukların sağlıklı gelişimi ve eğitim-öğretim faaliyetlerinin istenilen şekilde verimli olabilmesi için okullardaki şiddet olaylarıyla gerektiği şekilde mücadele edilmelidir. Toplumsal yapının hemen her alanında görülen şiddetin önlenmesi, konunun temellerine inilerek elde edilecek bilimsel veriler ışığında yapılacak çok yönlü ve detaylı araştırma ve tespitlerle mümkün olabilecektir. Bu araştırmada; eğitimde şiddet olgusu incelenmiş, eğitim-öğretim kurumlarında yaşanan şiddet olaylarının nedenleri araştırılmıştır. Araştırma yapılırken, okullarda yaşanan şiddet olaylarının saldırganlık ve ahlaki tutumla olan ilişkisi özellikle incelenmiş; şiddet, saldırganlık ve ahlaki tutum arasındaki etkileşim ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Bununla birlikte bu etkileşime etki eden psikolojik, sosyolojik, kültürel, ailesel ve toplumsal etmenler araştırılmıştır. Toplumun her kesimini yakından ilgilendiren ve son derece önemli böyle bir konuya katkı sağlamak amacıyla, okullarda artan şiddet olaylarının nedenlerini öğrencilerin görüşleriyle tespit etmek ve bu doğrultuda çözüm önerileri getirmek araştırmanın temel amacı olmuştur. Araştırmamızın teorik bölümünde dokümantasyon metot ve teknikleri; uygulamalı araştırma kısmında ise tarama (survey) modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini İstanbul İli Küçükçekmece İlçesinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı 24 resmi okulun lise 1., 2., 3., ve 4. sınıflarında 2009-2010 öğretim yılında öğrenim görmekte olan ve tesadüfi örneklem yoluyla seçilen 1410 öğrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak; kişisel bilgi anketi, şiddet ve saldırganlık ölçeği ile ahlaki tutum ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS programıyla analiz edilerek yorumlanıştır. Elde edilen araştırma bulgularına göre, sağlıklı bir aile ortamında yaşayan, kötü çevre ve arkadaşların olumsuz etkilerinden uzak, kendisiyle barışık ve ahlaki değerleri özümsemiş öğrencilerin şiddet ve saldırganlık düzeylerinin düşük olduğu; silah veya kesici bir alet taşıyan, çete içerisinde bulunan, aile içinde şiddet gören, kötü çevre ve arkadaşların olumsuz etkilerine maruz kalan, ahlaki tutum düzeyleri düşük olan öğrencilerin ise şiddet ve saldırganlık düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Yine araştırma bulgularından elde edilen verilere göre; şiddetin oluşumu tek bir sebeple açıklanamayacağı gibi, şiddetin önlenebilmesi de tek bir çözüm stratejisiyle olamayacaktır. Okullarda şiddetin önlenebilmesi ve güvenli okulların oluşumu bir ekip çalışması ve plan-program işidir. Bu ekip çalışmasına bakanlık, milli eğitim müdürlükleri, emniyet, okul idaresi, öğretmenler ve tüm okul personeli, aile, basın yayın organları ve okul çevresindeki esnaflar dâhil, kısacası toplumun tüm kesimleri ortak olmalıdır. Unutulmamalıdır ki, güvenli okullar ve sağlıklı bir eğitim-öğretim ortamı bu ekip çalışmasının başarısına bağlıdır. Anahtar Kelimeler: Eğitim, Şiddet, Saldırganlık, Ahlaki tutum. ABSTRACT VIOLENCE IN EDUCAITON THE RELATION OF VIOLENCE, AGGRESSION AND ETHICS AMONG HIGH SCHOOL STUDENTS: IN CASE KÜÇÜKÇEKMECE TOWN Looking at visual and printed media in recent times, one can see that violence in schools has come to a worrying level. These violent incidents at schools do not only interrupt education, but also pose a grave danger to students. However, the real aim of a school is, with the facilities it provides, to contribute to well-development of students and help them to integrate in society as healthy individuals. In order to ensure the development of children and reach the desired level of effectiveness in education system, the violence at schools should be tackled as necessary. The prevention of violence at all level and places of society can only be achieved with the detailed research and analysis obtained by examining underlying roots of the matter meticulously. In this research paper, violence in education is examined and the causes of violence in educational institutions are explained. While doing this, the reasons of violence at schools related to the aggression and morality are drilled; and the correlation between aggression and morality is tried to be surfaced. Alongside these, the elements affecting the psychological, sociological, cultural, family and society related causes of this issue have been analyzed. In order to contribute in the solution of such important subject that affects the society deeply, the opinions of students regarding increasing level of violence at schools have become one of the primary purposes of the study. In theoretical part of the study, documentation methods and techniques are employed while practical part is benefited from survey. The sampling of the research includes 1.410 randomly selected students who continue their high school education in the academic year of 2009-2010 at 24 public schools appertain to the Ministry of Education in Küçükçekmece district of İstanbul. Such methods as personal information survey, violence and aggression scale and moral attitude scale were utilized in order to collect data. The data obtained have been reviewed under the light of the analysis conducted through Statistical Package for the Social Sciences (SPSS) program. According to the results of the study, students who grow up in a healthy family, away from negative peer pressure and who have self – respect and adopted the moral rules have a low level of aggression and violence tendencies while those who join in gangs, experience domestic violence, are subjected to negative environment show high level of violence and aggression. Also the research results show that there isn’t one explanation for the violence and accordingly no single solution can be offered to improve the situation. The prevention of violence in schools and creating safe schools is a team work that must involve education ministry and its low level offices, police departments, school managements, teachers and all other personnel in schools as well as media, shop keepers located close to the schools; almost all of us as a part of society. It shouldn’t be forgotten that safe schools and healthy educational environment can only be achieved through this cooperation. Key Words: Education, violence, aggression, moral attitude.