Edirneli Eskicizâde Ali Efendi’nin Şerhu’l-Emsile adlı eseri (inceleme ve tahkik)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice Derebaşı

Danışman: ALİ BENLİ

Özet:

ÖZET EDİRNELİ ESKİCİZÂDE ALİ EFENDİ’NİN ŞERHU’L-EMSİLE ADLI ESERİ (İNCELEME ve TAHKİK) Bu çalışmada XVIII. yüzyılın sonu ile XIX. yüzyılın ilk çeyreğine tekabül eden zaman diliminde yaşamış olan Osmanlı müelliflerinden Edirneli Eskicizâde Ali Mehdi Efendi (ö. 1243/1828) ve onun Şerhu’l-Emsile isimli eseri konu edilmiştir. Üç bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde, sarf ilminin ortaya çıkışı, tarihi gelişimi ve el-Emsile adlı eser ele alınmıştır. İkinci bölümde müellifin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verildikten sonra eser tanıtılarak tahkikte takip edilen usûl, müellifin üslubu, eserin öne çıkan özellikleri, ilmi değeri, muhtevası ele alınarak eserin kısaca değerlendirilmesi yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise eserin tahkikli metnine yer verilmiştir. Bu çalışmayla Osmanlı döneminde kaleme alınan eserlerden birini gün yüzüne çıkararak, müellifin dil alanında yaptığı katkıları ortaya koymak ve Arap diline mütevazi bir katkıda bulunmak hedeflenmiştir. -------------------- ABSTRACT SHARH al-AMSILA THE WORK OF ESKİCİZÂDE ALİ EFENDİ FROM EDİRNE (ANALYSİS AND CRİTİCAL EDİTİON) In this study the Ottoman author Eskicizâde Ali Efendi from Edirne (time of death 1243/1828) who lived in the period that corresponds to the final of the XVIII. century and the first quarter of the XIX. century and his work titled as Sharh al-Amsıla are entreated. The work consists of three parts; in the first part historical developments, emergence of drainage science and the work of al-Amsila handlend. In the second part, after giving information about the life and works of Eskicizâde, the work was introduced and a brief review of the work was done by taking into consideration the method followed in the investigation, authour’s style, prominent characteristics of the work, scientific value and its content. In the third part, the text of the work is examined by critical edition. In this study, it is aimed to reveal one of the works written in the Ottoman period to put forward the author’s contributions in the field of language and to make a modest contribution to the Arabic language .