Uluslararası Hukuk Açısından, Doğu Akdeniz’de Deniz Yetki Alanları Sorunları: Türkiye-Libya Mutabakatı’nın Değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Milli Savunma Üniversitesi, Atatürk Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, Harp Ve Silahlı Çatışma Hukuku Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BUSE TEMİZ

Danışman: Hakkı Hakan Erkiner

Özet:

Günümüzde benimsenen hızlı tüketim anlayışı, enerji kaynaklarına olan bağımlılığı arttırmış ve bu nedenle devletler enerji arzını karşılayabilmek için deniz alanlarını araştırmaya başlamıştır. Denizlerde keşfedilen petrol ve doğalgaz rezervleri egemenlik mücadelesini beraberinde getirmiştir. Kara parçalarına yakın sularda yapılan çalışmalar zamanla insanlığın ortak malı olan deniz alanlarına kadar genişlemiş ve sonucunda bu alanlarının paylaşılmasını zorunlu kılmıştır. Bu bağlamda, Doğu Akdeniz de barındırdığı enerji kaynakları itibarıyla hakimiyet mücadelesinin ivmelendiği bir coğrafyaya dönüşmüştür. Kıyıdaş devletlerin bölgedeki deniz alanlarını sınırlandırmak için imzaladığı antlaşmalar, en uzun kıyı çizgisine sahip olan Türkiye’nin deniz yetki alanlarının ihlal edilmesine neden olmuştur. Dolayısıyla Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki yetki alanlarına atfedilen önem artmış ve bu konu hakkında kamuoyu üzerinde bir farkındalık oluşturulmuştur. Şunu belirtmek gerekir ki, Türkiye açısından bölgedeki en önemli gelişme Libya ile deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin imzalanan Mutabakat Muhtırası’dır. Mutabakat sayesinde hem Türkiye’nin hem de Libya’nın deniz alanlarındaki egemenliği tescillenmiştir. Bu çalışmanın amacı, uluslararası deniz hukuku kapsamında deniz yetki alanlarının sınırlandırılmasına ilişkin kuralları göz önünde bulundurarak Doğu Akdeniz’de yaşanan uyuşmazlıkları analiz etmektir. Bu doğrultuda, kıyıdaş devletlerin uygulamaları ortaya konarak Türkiye-Libya Mutabakatı’na giden süreç incelenecektir. Uluslararası hukuk kuralları ışığında Mutabakat hükümleri ele alınacak ve bölgede yarattığı etkiler değerlendirilecektir.