Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Veli Durmuş
Danışman: ERHAN AFYONCU
Özet:Bu çalışmamızın konusu, 1747-1762 yılları arasında Bâbıâli’de görev yapmış olan Britanya diplomatı James Porter’ın elçilik dönemidir. Çalışma giriş kısmı ile üç bölüm oluşmaktadır. Giriş kısmında genel olarak XVIII. yüzyıl Osmanlı-Britanya ilişkileri incelenmiş ve Porter’ın bir biyografisi verilmiştir. Çalışmamızın birinci bölümünde James Porter’ın diplomatik ve siyasal faaliyetleri incelenmiştir. Porter’ın 1756’ya kadar olan görevi genel olarak Bâbıâli’nin Avusturya ve Rusya gibi, Britanya’nın o dönemki müttefikleriyle arasını iyi tutmak ve Prusya’nın Bâbıâli ile yakınlaşmasını engellemekken, 1756’deki Diplomatik Devrim’den sonra Bâbıâli ve Prusya arasında bir ittifak tesis etmeye çalıştığı görülmüştür. Çalışmamızın ikinci bölümü ise daha ziyade Porter’ın Britanya ticareti ve Levant Kumpanyası adına yürüttüğü faaliyetlerle ilgilidir. Porter, elçilik döneminin özellikle de ilk iki yılında Avusturya Veraset Savaşları’nda, Britanya korsanlarının yarattığı sorunları temizlemekle uğraşmıştır. Aynı zamanda Porter, Osmanlı İmparatorluğu’nun çeşitli bölgelerine yerleşmiş tüccarların yerel yöneticilerle yaşadıkları sorunlarla da ilgilendi. 1756’dan sonra Avrupa’da yeniden gerginliğin başlaması üzerine Porter yeniden Britanyalı korsanlarla uğraşmak zorunda kalmıştır. Bu bölümde aynı zamanda Porter’ın o dönemde batmakta olan Levant Kumpanyası ile olan ilişkisi üzerinde de durulmuştur. Üçüncü ve son bölümde ise Porter’ın Osmanlı İmparatorluğu hakkındaki gözlemlerine ve İstanbul’dan bir daha geri dönmemek üzere ayrılmasına yer verilmiştir. Porter’ın, Osmanlı padişah ve devlet adamları hakkındaki gözlemleri, Osmanlı ülkesinde olan doğal afetler, yangınlar, seller, depremler salgınlar hakkındaki raporları ve isyanlar, isyan girişimleri ve bazı önemli olayları nasıl gördüğü bu bölümde aktarılmıştır. Anahtar Kelimler: Büyük Britanya, James Porter, Bâbıâli, Osmanlı İmparatorluğu, Korsanlık, Diplomasi, Prusya. ABSTRACT The subject of our study is the embassy mission of James Porter, Great Britains, ambassador to the Sublime Porte 1747-1762. This study consists of an introduction part and three chapters. The first chapter deals with James Porter’s diplomatic and political activities. Up until the 1756, Porter’s mission was mostly about keeping good relations of Sublime Porte, with Austria and Russia, then Great Britain’s allies, and opposing the rapprochement between the Sublime Porte and Prussia. After the Diplomatic Revolution of 1756, Porter tried to form an alliance between the Sublime Porte and Prussia. The second chapter of our work rather deals with Porter’s activities about British commerce and Levant Company. Especially during the first two years of his ambassadorship, Porter dealt with the problems that were caused by the British privateers in the Wars of Austurian Succession. Also he dealt with the problems of the British merchants that spread to through Ottoman Empire, caused by the local administrators. Upon the restart of hostilities in 1756, Porter again had to deal with the British pirates. In this chapter, Porter’s relations with the Levant Comany are also studied. The third and the final chapter deals with the observations of James Porter about the Ottoman Empire and his leave from İstanbul for good. In this chapter, Porter’s observations about Ottoman sultans and statesmen, his reports about natural disasters, plagues, floods, fires, earthquakes that occurred in the Ottoman Empire was studied. His observations about the rebellions, rebellion attempts and some other interesting events were also studied. Key words: Great Britain, Ottoman Empire, Sublime Porte, James Porter, Piracy, Diplomacy, Prussia.