Yapay ortamlarda ağır metal (cd, ni, pb ve zn) kirliliğine maruz bırakılan anubias barteri schott var. barteri bitkilerinde fizyolojik ve genotoksik değişikliklerin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Neşet Kaan Karahan

Eş Danışman: ZEKİ SEVEROĞLU, İBRAHİM İLKER ÖZYİĞİT

Özet:

Ağır metal kirliliği, farklı endüstriyel alanlardaki artan kullanımlarından dolayı günden güne artış göstermektedir. Özellikle pil, boya ve metal endüstrisi ile maden faaliyetlerinden dolayı doğaya salınan ağır metal miktarı oldukça fazladır. Sanayi atıkları ile ekosistemlere verilen bu ağır metaller, canlıların önemli yaşamsal faaliyetlerinde görev alan enzimlere bağlanarak aktivitelerini engellediklerinden dolayı tüm canlılar için oldukça toksiktir ve ekosistemlerde uzun süre kalabilirler. Genellikle atık sular ile atılan ağır metallerin özellikle sucul ekosistemler üzerinde olumsuz etkileri oldukça fazladır. Bu çalışmada, farklı konsantrasyonlarda (25, 50, 100 μM) ağır metal (Cd, Ni, Pb, Zn) kirliliğine maruz bırakılan ve sucul bir bitki olan Anubias barteri Schott var. barteri bitkisinin mineral besin elementleri ve ağır metal emilim seviyeleri ile ağır metallerin genotoksik etkileri RAPD belirteçleri kullanarak araştırılmıştır. Mineral besin elementleri ve ağır metaller (Ag, Al, As, B, Ba, Ca, Cd, Co, Cu, Fe, Hg, K, Li, Mg, Mn, Mo, Na, P, Pb, Sb, Se, Sn, Sr, Ti, Tl, U, V, Zn) ICP-MS yöntemi ile ölçülmüştür. Çalışmanın sonucunda Anubias barteri var. barteri Schott bitkisinin Cd, Ni, Pb ve Zn ağır metalleri için akümülatör bitki olduğu ve Ca, K ve Na gibi besin element seviyelerinin artan ağır metal konsantrasyonlarına bağlı olarak azaldığı fakat ölümcül derecede değişim olmadığı gözlemlenmiştir. Genotoksisite analizi için kullanılan 9 farklı RAPD belirtecinin de bu bitki için fonksiyonel olduğu saptanmıştır. -------------------- Heavy metal pollution is increasing due to growing use in different industrial areas. The amount of heavy metal released into nature is enormous due to battery, paint, metal and mining industry. Heavy metals are quite toxic for all living organisms as they inhibit activities of vital enzymes by binding them and they remain in ecosystems for extended period of time. Negative effects of heavy metals that thrown out by waste water are quite a lot especially on aquatic ecosystems. In this study, levels of mineral nutrient, heavy metal accumulation and genotoxicty levels of Anubias barteri var. barteri Schott, which is an aquatic plant, were investigated under heavy metal (Cd, Ni, Pb, Zn) pollution entreated in different concentrations (25, 50, 100 μM) by using RAPD markers. Mineral nutrients and heavy metals (Ag, Al, As, B, Ba, Ca, Cd, Co, Cu, Fe, Hg, K, Li, Mg, Mn, Mo, Na, P, Pb, Sb, Se, Sn, Sr, Ti, Tl, U, V, Zn) were measured by using ICP-MS method. As a result of this study, it is determined that Anubias barteri Schott var. barteri is an accumulator plant for Cd, Ni, Pb and Zn and concentrations of mineral nutrient elements such as Ca, K and Na are decreased but no lethal differences were observed. It is also determined that 9 RAPD markers used for genotoxicity analysis are functional for this plant.