Abdullah Eyyûbî'nin Tuhfetü'l-ahbâb tercümesi (metin ve inceleme)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Bilal Tektin

Danışman: NECDET TOSUN

Özet:

Muhammed Ma‘sûm’un (ö. 1079/1688) halîfelerinden biri olan Murad Buhârî (ö.1132/1720), Nakşibendiyye tarîkatının Müceddidiyye kolunu Şam’da yayan ve İstanbul’da ilk Müceddidî tekkesini açan şeyhtir. Murad Buhârî, Müceddidiyye tarîkatının âdâb ve usûlü hakkında Silsiletü’z-zeheb isminde muhtasar bir eser yazmıştır. Bu eser çok kısa olduğu için, Murad Buhârî’nin oğlu ve halîfesi olan Muhammed Bahâeddin Murâdî’nin (ö. 1169/1755) halîfesi olan Kösec Ahmed Trabzônî (ö. 1191/1777) tarafından Tuhfetü’l-ahbâb fî tarîkatı’l-ashâb ismiyle şerh edilmiştir. Bu şerh Arapça olduğu için, dönemin Reîsülkurrâsı olan ve farklı ilim dallarına ait birçok eseri bulunan Abdullah Eyyûbî (ö. 1252/1836) tarafından Osmanlı Türkçesine tercüme edilmiştir. Üç bölümden oluşan bu çalışmamızın birinci bölümünde müellif, şârih ve mütercimin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde, tercümede geçen temel tasavvuf konuları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde ise, tercümenin tespit edebildiğimiz dört nüshasının karşılaştırmalı çevrimyazısı yapılmıştır. -------------------- Murād al-Bukhārī (d. 1132/1720) who was one of the deputies of Muhammad Ma‘sūm (d. 1079/1688), was the sheikh who spread the Mujaddidiyya branch of Naksbandiyya order in Damascus and opened the first Mujaddidī lodge in Istanbul. Murād al-Bukhārī wrote a concise work called Silsilat al Zahab about the ādāb and practice of the Mujaddidiyya branch. Since this work was very concise, a commentary was written on this work which is called Tuhfat al-ahbāb fī tarīkat-al ashāb by Kosec Ahmad Trabzōnī (d. 1191/1777) who was the deputy of Muhammad Bahāddin al-Murādī who was Murād al-Bukhārī’son and deputy. Since that commentary was written in Arabic, it was translated into Ottoman Turkish by Abdullah Ayyūbī who was the Reīsūlqurrā of his time and had lots of works written about the different Islamic sciences. We gave information about the life and works of the author, commentator and translator in the first section of our study. In the second section, we analyzed the basic sufism subjects of that translation. In the third section we examined four different manuscuripts of the translation and transcribed them into Turkish.