15. yüzyıl memluk sahası şairlerinden Rûhî’nin Divânı (inceleme-metin)

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hamza Kara

Danışman: SEBAHAT DENİZ

Özet:

Bu tezimizde,15. yüzyıl Memlük Sahası Şâirlerinden Rûhî’nin Divânı’nındaki 103 şiirçeviriyazı (transkripsiyon) metoduyla günümüz Türkçe’sine aktarılmış; dönemin tarihi hakkında bilgi verilmiş, şâirin hayatı ve edebî kişiliği anlatılmış; Dîvân, şekil ve muhtevâ yönünden incelenmiştir. Kaynaklar ve kataloglar tarandığı zaman, Memlük sahasında Türkçe eserlerin yazıldığı görülmüştür; ancak yazılmış Türkçe bir dîvâna rastlanmamıştır. Bununla beraber bu dönemde, Memlük sultanı Kayıtbay’ın ve şehzadesi Melikü’n-Nasr’ın da Türkçe şiirler yazdığı tespit edilmiştir. Tezimize konu olan Rûhî Dîvânı, Memlük sultanı Kayıtbay döneminde yazılmış ve Kayıtbay’a 1482 yılında sunulmuştur. Taranmış olan kaynaklarda adı geçmeyen Dîvân, British Museum’da Or: 4128 numarada bulunmaktadır. Dîvân’da dînî-tasavvufî şiirler ağırlıktadır. Rûhî Dîvânı, dönemin zihniyetini ve Memlük sahasında kullanılan dilin özelliklerini yakından görmemiz açısından incelenmeye değer bulunmuştur. ABSTRACT In this thesis, 103 poems in Diwan of Ruhi, the 15th century poet of the Mamluks, are transcribed into modern Turkish; historical information on the period is provided; the poet’s life and his literary style are told; Diwanis examined with regard to form and content. The resources and the catalogs having been searched, it is seen that literary works in Turkish were produced in the Mamluk period; yet no diwan written in Turkish has been found. However, it has been found that Kayıtbay, the Mamluk Sultan of the period, and Melikü’n-Nasr, the heir-prince, also wrote poems in Turkish. Diwan of Ruhi, the subject being investigated in the thesis, was produced during the reign of Kayıtbay, the Mamluk Sultan, and was presented to him in 1482. Diwan, not mentioned in any of the resources that have been searched, is on display in the British Museum with Or: 4128. Diwan is predominated by mystical poetry.Diwan of Ruhi enables us to observe closely the mentality in the period, as well as the characteristics of the language then used.