Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi, Temel Eczacılık Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GÜNEŞ KESKİN
Danışman: SİNEM GÖKTÜRK
Özet:Katyonik boyar madde olan Thionin’nin anyonik ve anyonik+noniyonik karışık yüzey aktif madde miselleriyle etkileşimleri yüzey aktif madde derişimlerine bağlı olarak spektrofotometrik yöntemle (UV-vis) sulu ortamda çalışıldı. Sunulan bu çalışmada, aynı hidrofobik grubu farklı polar grupları içeren anyonik; sodyum dodesil sülfat (SDS), sodyum dodesil sülfonat (SDSo), lityum dodesil sülfat (LiDS), sodyum dodesil benzen sülfonat (SDBS) ile noniyonik yüzey aktif maddeler; TX100 (polyethyleneglycol tert-octyl phenyl ether) ve TW20 (polioksietilen sorbitan mono laurat) kullanıldı. Absorpsiyon spektrumu Thionin’in misellere bağlanma sabitleri (Kb) Benesi Hildebrand bağıntısı kullanılarak hesaplandı. Sonuçlar değerlendirildiğinde, Thionin’in anyonik yüzey aktif madde misellerine bağlanma derecesinin aşağıdaki sırayı izlediği görüldü: SDBS > SDS > SDSo > LiDS Misel oluşmadan önceki derişim bölgesinde Thionin’in zıt yüklü anyonik yüzey aktif maddelerle olan etkileşimlerinde, boyar maddenin spektral özelliklerindeki değişimlerin de eşlik ettiği kuvvetli etkileşimler gözlenirken, noniyonik yüzey aktif maddelerin polioksi etilen grubuyla olan etkileşimlerde belirgin değişiklikler gözlenmedi. Bununla beraber, ikili Thionin-anyonik misel sistemlerindeki etkileşimlere ileri misel bölgesindeki derişimlerdeki noniyonik polioksietilen grubun etkisi incelendiğinde oldukça farklılık gösterdiği görüldü. Anyonik misellerle anyonik ve noniyonik karışık misellerin etkinlikleri karşılaştırıldığında Thionin’in bağlanma eğiliminin karışık miseller varlığında oldukça kuvvetlendiği görüldü. Thionin’in anyonik misellere bağlanma eğilimi noniyonik misellerin ortama katılmasıyla artış gösterdi. TW20’nin TX100’e göre, Thionin’in anyonik misellere bağlanmasındaki artışta daha etkin olduğu izlendi. Thionin’in hesaplanan Kb değerleri aynı zamanda, yüksek hidrofobik karaktere sahip yüzey aktif maddelerin, boyar madde miselinin daha iç bölgelerine derinlemesine nüfuz ettiğini de gösterdi. Anahtar sözcükler: katyonik boyar madde, yüzey aktif madde, karışık misel, bağlanma sabiti, etkileşim. SUMMARY The interaction of thionine (a cationic dye) with single and mixed micelles of anionic and nonionic surfactants in aqueous media has been studied by spectrophotometric method (UV-vis) as a function of surfactant concentrations. The present research deals with the following binary surfactant mixtures containing anionic surfactants, having the same hydrophobic group (Lauryl) and different polar groups, viz. sodium dodecylsulfate (SDS), sodium dodecylsulfonate (SDSo), lithium dodecylsulfate (LiDS), sodium dodecylbenzene sulfonate (SDBS) and nonionic surfactants viz. TX100 (polyethyleneglycol tert-octyl phenyl ether) and TW20 (polioksietilen sorbitan mono laurate). The absorption spectra were used to quantify the binding constants of thionine to micelles (Kb) by applying mathematical model the Benesi-Hildebrand equation. The results show that the binding degree of thionine to single anionic surfactant micelles followed the order: SDBS > SDS > SDSo > LiDS The dye interacts strongly with oppositely charged surfactants in the pre-micellar concentration range with an accompanying change in its spectral properties, while its interaction with the polyoxyethylene group of nonionic surfactants does not have such remarkable effects. In binary mixtures, however, the influence of the polyoxyethylene group on the interaction of thionine-anionic micelle systems is quite different in the post-micellar concentration range. Compared to single anionics, mixtures of anionic and nonionic surfactants performed better for the binding affinity of thionine. The binding tendency of thionine to the anionic micelles significantly increased with the addition of nonionic surfactants. It has been observed that TW20 is more effective than TX100 on binding of thionine to anionic micelles. Calculated Kb values of thionine also showed that the more hydrophobic character of the surfactants, the deeper is the dye penetration to the micelle. Key words: cationic dye, surfactant, mixed micelle, binding constant, interaction.