Gelibolulu Mustafa Âlî'nin Zübdetü’t-Tevârîḥ adlı eserinin siyerle ilgili bölümü (111-204 varakları arası) transkripsiyon ve değerlendirmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Durmuş Eker

Danışman: GÜLGÜN UYAR

Özet:

Osmanlı döneminde yazılmış olan Zübdetü’t-Tevârîḥ, yazma eser olarak günümüze kadar birçok nüshasıyla ulaşmıştır. Bu eser 1541 yılında dünyaya gelmiş olan Gelibolulu Mustafa Âlî tarafından kaleme alınmıştır. Gelibolulu Mustafa Âlî, Osmanlının önemli tarihçilerinden biridir. Kendisi hem edebi kişiliği ile hem tarihçi kişiliği ile birçok eser ortaya koymuştur. Bu eserlerinden birisi olan Zübdetü’t-Tevârîḥ, arapça olarak yazılmış olan İşrâku’t-Tevârîḥ adlı eserin genişletilmiş tercümesidir. Gelibolulu Mustafa Âlî bu eseri tercüme etmek gayesiyle yazmış olsada esere yapmış olduğu eklemelerle müstakil bir eser konumuna gelmiştir. Tezimizin konusunu olan Zübdetü’t-Tevârîḥ’in bölümleri şöyledir: birinci bölümünde peygamberler tarihi, ikinci bölümünde Hz. Muhammed’in hayatı, üçüncü bölümünde aşere-i mübeşşire ve dördüncü bölümünde ise meşhur alimlerin hayatlarına dair bilgiler verilmektedir. Eserin birinci bölümünü oluşturan 1-111 varakları arasını Dr. Öğr. Üyesi Muhammed Fatih Duman 2006 yılında transkripsiyonunu yapmıştır. Bizim tezimizi oluşturan kısım 111-204 varakları arasında ikinci, üçüncü ve dördüncü bölümü kapsamaktadır. -------------------- Zübdetü’t-Tevârîḥ which was written in the Ottoman period, has reached as manuscripts until today. This work was written by Mustafa Âlî from Gallipoli, who was born in 1541. Mustafa Âlî is one of the important historians of the Ottoman Empire. He has produced many works both with his literary and historian personality. One of these works, Zübdetü’t-Tevârîḥ, is an extended translation of İşrâku’t-Tevârîḥ which written in Arabic. Although Mustafa Âlî wrote this piece for the purpose of translating this work, it became a detached work with the additions he made. Zübdetü’t-Tevârîḥ, which is the subject of my thesis, is as follows: history of the prophets in the first part, in the second part life of prophet Muhammad, in the third part, information about the Aşer-i Mübeşşere and in the fourth part about the lives of famous scholars are given. Lecturer PhD. Muhammed Fatih Duman made the transcription of pages 1-111 in 2006 which constitute the first part of the work. The part constituting our thesis covers the second, third and fourth chapters of 111-204.