Bosna Hersek’te dinsel çeşitlilik ve çoğulculuk

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mustafa Krupalija

Danışman: ALİ COŞKUN

Özet:

Bu çalışmada Bosna Hersek’teki dinsel çeşitlilik olgusu etrafında çeşitli tarihsel süreçleri içerisinde dinler arası ilişkilerin nasıl gelişip, bunlara karşı ne tür bir tavır takındığı meselesi ele alınmaya çalışılmıştır. Öteki ve farklı olan’ın hiç eksik olmadığı Bosna Hersek topraklarında, dönemden döneme değişen bu tavırlar, Bosna Hersek’i adeta bir toplumsal laboratuvar olarak karşımıza çıkarmaktadır. Bu çerçevede, günümüzde dinsel çeşitlilik çerçevesinde dünya çapında ilgi çeken ve tartışmaları yapılan dinsel çoğulculuğa da ayrı bir yer ayırt edilerek, bu tartışmalarda Bosna Hersek’in başta gelen dinî temsilcilik ve kiliselerin buna karşı olan yönelim ve tavırları araştırılmıştır. Belgesel gözlem ile örneklendirilerek sunulan olaylar üzerine dinsel çeşitliliğe bakışın sosyal ve politik koşullara göre değişebileceğini gösteren bu araştırmamız, dinlerin sadece dinî hayatın değil, siyasî ve toplumsal yapısının ayrılmaz bir parçası olduğunu ortaya çıkarmaktadır. Bu şekilde ele alınan dinsel çeşitlilik Bosna Hersek’in sahip olduğu en değerli insanlık erdemine sebep olabildiği gibi, farklı din mensupları arasında görülen nefret ve yapılan savaşların en büyük etkeni olarak da kendini gösterebilmektedir. Anahtar Kelimeler: Dinsel Çeşitlilik, Dinsel Çoğulculuk, Bosna Hersek, Dinler Arası İlişkiler, Sırp Ortodoks Kilisesi, Hırvat Katolik Kilisesi, Bosna Hersek İslam Birliği ABSTRACT In this paper, development of interreligious relations and stances are researched through religious plurality during different historical periods in Bosnia and Herzegovina. Bosnia and Herzegovina became kind of social laboratory that never lacked others and those who are different among themselves. From this point of view, with special focus of the paper on religious pluralism, a phenomen becoming even more interesting with its continuous discussions, stances of religious representatives/churches in Bosnia and Herzegovina on the topic have also been researched. This paper uses researched documents and historic events as examples to prove and show that matter of religious pluralism, depending on social and political conditions, does not affect only religious, but political and social environment too. From everything presented, it can be concluded that religious pluralism in Bosnia and Herzegovina at the same time may be inspiration for the most beautiful human virtues and the most influential factor of hate and wars that happened there. Keywords : Religious Plurality, Religious Pluralism, Bosnia and Herzegovina, Interreligious Relations, S Orthodox Church, Croatian Catholic Church, The Islamic Community in Bosnia and Herzegovina