Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2002
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Önder Yılmaz
Danışman: CEMİL ÖZTÜRK
Özet:Liderlik, üzerinde en çok araştırma yapılan sosyal konulardan biridir. Liderin ve eyleminin anlaşılabilmesi, çeşitli bilim dallarının birlikte değerlendirilmesine bağlıdır. Kapsamlı bir liderlik tanımı, kişisel özellikler, içinde bulunulan durum ve koşullar, liderliği simgeleyen davranışlar ve toplumbilimsel veriler ışığında yapılabilmektedir. Tüm bu değişkenler ile birlikte lider, başında bulunduğu grubu veya geniş kitleyi belirlenen amaçlar doğrultusunda sevketme becerisi gösteren kişidir. Mustafa Kemal Atatürk, Türk Bağımsızlık Savaşı'nın lideri ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusudur. Bir asker ve devlet adamı olarak gerçekleştirdikleri, onu tarihin en önemli liderlerinden biri yapmıştır. Bir devletin çöküşü ve yeni bir devletin kurulması sırasında en etkin rolü oynamıştır. Atatürk'ün liderlik yetenekleri, tarihsel koşulların ve yaşamsal deneyimlerinin uzantısıdır. Onun liderliği; siyasal, eğitsel ve kişisel boyutlarıyla değerlendirildiğinde liderliğinin bir arkaplânı olduğu anlaşılır. Çökmekte olan bir devletin yenilikçi düşüncelere sahip bir üyesidir. Osmanlı Devleti'nde doğan ve büyüyen biri olarak Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu durumdan etkilenmiştir. O, Osmanlı Devleti'ndeki siyasal yapıyı yaşayarak görmüş ve siyasal yapı üzerine yapılan tartışmaların içinde bulunmuştur. İçinde bulunulan durumdan çıkış yolu için çözümler üretmiş ve bu çözümleri üretebilmek için sürekli olarak bilgisini arttırmıştır. Atatürk, XIX yüzyılın son çeyreğinde doğmuştur. İçinde bulunduğu kuşakla ortak özellikler taşımıştır. Bu dönem Osmanlı Devleti, yenilikçi düşüncelerin geleneksel yapıyla çatıştığı bir dönemdir. Zamanla geleneksel yapı yıpranacak ve Mondros Ateşkes Antlaşması'ndan sonra Anadolu'da oluşan ortamda Mustafa Kemal Paşa karizmatik bir otorite olarak belirecektir. Devleti eski günlerine döndürmek amacıyla, devlet eliyle, Batılı tarzda eğitim veren yeni eğitim kurumları kurulmuştur. Bu okulların en gözdeleri askeri okullardan oluşmaktadır. Atatürk, askerlik mesleğine yönelik kesintisiz bir eğitim almış ve döneminin en üst düzeyde eğitim veren okullarından birini bitirmiştir. Eğitimi, kurmay bir subay olarak, ordulara kumanda edebilecek niteliklere sahip biri olmasına yönelik gerçekleştirilmiştir. Bir başka deyişle askeri bir lider olmak üzere yetiştirilmiştir. Başarı güdüsüne sahip biri olarak yetişmesinde aile içindeki yetişme koşulları önemlidir. Kendisinden önce doğan kardeşlerinin ölmesi ve erken yaşta babasını kaybetmesi, üzerine sorumluluklar yüklenen bir çocuk olarak yetişmesine neden olmuştur. Annesiyle ve çevresiyle olan ilişkisi, liderlik özelliklerinin temelini hazırlayıcı unsurlardan bir tanesidir. Osmanlı'da başlayan modernleşme sürecinin en radikal halkasının kurgulayıcısı olarak Atatürk, kurmuş olduğu devletin yönetim biçimini, sahip olduğu yönetim anlayışıyla yapılandırmıştır. Kurduğu Cumhuriyet, egemenliğin kaynağını ulusa veren, ulusal iradeye dayalı bir devlettir. Asırlardır devam eden geleneksel otoriteye dayalı devlet idaresini halkın söz sahibi olduğu parlamenter bir yapıya dönüştürmüştür. Anadolu'daki ihtilal hareketini örgütleyen ve ideolojisini belirleyen Mustafa Kemal Paşa, hepsi farklı niteliklerde olan güç odaklarını tek bir çatı altında toparlamayı başarmıştır. Atatürk, meşru zeminde siyaset yapan ve bağımsızlık düşüncesi etrafında örüntülenen eylemini başarıya ulaştırmıştır. Sahip olduğu başarılarının altında yatan en belirgin unsurlardan biri, kendisini gelecekte gerçekleşeceğine inandığı liderliğine çok küçük yaşlardan itibaren bilinçli bir biçimde hazırlamasıdır. SUMMARY Leadership is a social subject over which many researches have been made. To understand a leader and his action is evaluated with the education of many science branches together. Comprehesensive leadership concept, personnal features, his situation and provisions are to be done under the light of social scientific data and act that symbolizes his leadership. With all these variables the leader is a person that leads the group or broad public mass according to the determined aim. Mustafa Kemal Atatürk is the leader of Turkish War of Independence and the founder of Turkish Republic. The things that he realized as military and government man, made him one of the most important leaders of the history. He has taken a very effective role during the fall of an empire and birth of a country. His leadership capacity is the extension of historical provisions and his life experience. When compared with political, educational and personnel dimension it is understood that his leadership has a background. He is an innovative member of a country which is in fall. He has been influenced by the situation of Ottoman Empire as a member who was born and raised in it. He has seen the political structure within the Ottoman Empire by living in it and attended to discussions related with this. He has tried to create solutions to overcome this situation and increased his knowledge for this subject continuously. Atatürk was born in the last quarter of 19.th century. He has carried common characteristic with his own generation. This period is the period in Ottoman Empire that innovative and conservative ideas conflict. By the time this conservative structure will be weakaned and afterwards Mustafa Kemal Pasha will be a carismatic authority which was developed in Anatolia after the Mondros Cease Fire Agreement. In order to return to go back to the previous days, new education institutions in western style were established by the government. The most popular ones of those were the military schools. Atatürk has taken an uninterrupted education in the military field and graduated from one of those schools which gave education at top level. He has completed his education as a general staff officer as a person with capacity of commanding the army. He was raised to be a military leader. His family provisions took important place for him to be raised with a person having highly success motivation. Upon the death of his brothers and afterwards his father at his early age, he has been raised as a child who took on responsibilities. His relations with his mother and entourage caused him to have the basis of leadership features as an important factor. As the designer of the most radical chain of the westernization period that initiated in Ottoman Empire, Atatürk has reconstructed the state management manner upon his administration understanding. The republic that he established, gives its source of sovereignity to the nation and is based on national will. He has returned the conservative authority which continued for centuries into a parlementary structure that the nation's will is dominant. Mustafa Kemal Pasha has succeeded to organize the revolution movement, determined the ideology in Anatolia and collected several power focuses under the same roof. Atatürk has completed succesfully his action which acts in legal political surface and organized in sovereignity concept frame. One of the most important reasons underneath the success he has achieved was to prepare himself to the leadership which he believed to reach in the future when he was very young.