Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BÜŞRA HURİ GÖLGE
Danışman: Filiz Vardar
Özet:
Alüminyum (Al) toksisitesi, yeryüzünde
bitkiler açısından en çok tehlike oluşturan toksisitelerden biridir. Al,
toprakta en fazla bulunan üçüncü elementtir. Bir takım çevresel faktörler
sebebi ile toprağın asiditesi artarsa Al çözünür ve toksik forma dönüşür. Bu
çalışmada, 100 µM konsantrasyondaki AlCl3 çözeltisinin, arpa (Hordeum vulgare L.) bitkisi köklerine
kısa süreli (1/2, 1, 2, 3, 4, 5, 6 ve 7 sa.) ve uzun süreli (24, 48, 72 ve 96
sa) olarak uygulandığında meydana gelen biyokimyasal değişimlerin ortaya
konması amaçlanmıştır. Uygulanan süreler sonunda, her iki uygulama grubunda
hücre içerisinde Al+3 iyon birikimi, hücre zarı bütünlüğündeki
değişim ve lipid peroksidasyonu analizleri yapıldı. Her iki uygulama grubunda
da, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında Al+3 iyon birikiminde,
hücre zarı bütünlüğünün bozulmasında ve lipid peroksidasyonunda zaman bağımlı
artış gözlendi. Bununla birlikte, kaspaz-1 benzeri enzim aktiviteleri de
kolorimetrik olarak ölçüldü ve AlCl3 toksisitesinde kaspaz-1 benzeri
enzim aktivitesinde de ilk 30 dakikadan itibaren artış olduğu gözlendi.
Hayvanlarda görülen apoptoz ile benzer olarak, hücre ölümü sırasında
mitokondriden sitoplazmaya sitokrom c salınımı da kolorimetrik olarak ölçüldü.
Bu deney sonucunda da, programlı hücre ölümünün göstergelerinden biri olan
mitokondriden sitoplazmaya sitokrom c salınımında zaman bağımlı artış olduğu
gözlendi. Son olarak AlCl3 stresi altında, genomik DNA hasarı Akım
Sitometrisi tekniği ile ölçüldü ve Al stresinde arpa hücrelerinde DNA
fragmentasyonunun özellikle uzun süreli Al uygulamasında şiddetlendiği tespit
edildi. Sonuç olarak; AlCl3 stresi arpa köklerinde zamanla artarak
hücresel ve moleküler değişimlere sebep oldu. Bu çalışma aynı zamanda, Al
toksisitesinin bitki gelişimi üzerinde tehlikeli etkilerine dikkat çekmekte ve
Al toksisitesi ile programlı hücre ölümü mekanizması arasındaki ilişkinin
aydınlatılmasının önemine vurgu yapmaktadır.