Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen - Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÖZLEM KALYONCU
Danışman: ŞENER AKINCI
Özet:Hümik Asitin Tuz Stresi Altında Yetişen Maş Fasulyesi (Vigna radiata (L.) R. Wilczek) Gelişimine Ve İyon Alımına Etkisi Tuzluluk, dünyanın her tarafında geniş alanları şiddetli bir şekilde etkileyerek ürün verimliliğinin düşmesine neden olan en önemli tarımsal ve çevresel faktörlerden biridir. Hümik asitler belirgin bir şekilde toprağın niteliğini ve bitkilerin ürün verimliliğini etkilemektedirler. Hümik asitler, toprak katyon değişim kapasitesini arttırma yanında pH’ı düzenleme, tuzluluk, susuzluk gibi stres faktörlerine karşı koruma-iyileştirmeden sorumlu doğal maddelerdir. Bu çalışmada, farklı tuz stresi altında yetişen maş fasulyesi (Vigna radiata (L.) R. Wilczek) bitkisindeki hümik asitin etkisi incelenmiştir. Bu amaçla 50 ve 100 mM konsantrasyonlardaki NaCl’nin hümik asit ile etkileşimi, kontrollü yetiştirme odası koşullarında test edilmiştir. Araştırmada, bitkinin bitki boyu, kök uzunluğu, yaprak sayısı, yaprak alanı, kök yaş ve kuru ağırlıkları, gövde yaş ve kuru ağırlıkları, yaprak yaş ve kuru ağırlıklarında uygulanan tuz miktarına bağlı olarak düşüşler gözlemlenmiştir. Hümik asit uygulaması ile tuzun etkisinin önemli oranda azaldığı belirlenmiştir. İyon alım mekanizmaları incelendiğinde tuzluluk uygulanan grupların her ikisinde de toprak altı organlarında Na miktarı artarken, K ve Ca miktarı azalmış; toprak üstü organlarda ise Na, Mg ve Mn içeriklerinde artış görülürken; K, Ca ve Zn konsantrasyonlarında ise düşüşler gözlenmiştir. Hümik asit uygulanan gruplarda ise toprak altı organlarda K, Mg ve Mn miktarlarında artış gözlemlenirken, toprak üstü organlarda ise yalnız K oranı artmıştır. Hümik asit tuzluluğa hassas olan maş fasulyesi fidelerinde özellikle orta derece tuzluluğun etkilerini gidermede önemli rol oynamaktadır. Bulgular hümik asitin kullanımının, tuzlu topraklardaki bitkilerin ürün miktarını arttırmada fayda sağlayabileceğini düşündürmektedir. Aralık, 2013 Özlem KALYONCU ABSTRACT The effect of humic acid on growth and ion uptake of Mung bean (Vigna radiata (L.) R. Wilczek) grown under salt stress. Salinity is one of the most important agricultural and environmental factors that drastically affects large areas; causing the reduction of crop productivity throughout the world. Humic acids affect the quality of soil and amount of yield in a distinct manner. Moreover, they increase the soil cation exchange capacity. Humic substances are responsible for pH adjustment and protection against stress factors such as salinity and drought in addition to harmful effect of toxic elements to the plants. In this study, effects of humic acid on the growth of Mung bean (Vigna radiata (L.) R. Wilczek) seedlings under different amounts of salt stress. For this purpose, the interactions of humic acid with NaCl concentrations of 50 mM and 100 mM were analyzed in a plant growth room with controlled conditions. In this research, the reduction of the leaf numbers, plant heights, fresh and dry weights of roots, stem and leaves is observed depending on the salt concentration applied. However, humic acid application reduced the effects of salt significantly. The examination of ion uptake mechanisms after salt application on experimental groups revealed that the amount of Na increased while K and Ca decreased. For the above ground parts of the plant; the concentrations of Na, Mg and Mn increased while K, Ca and Zn decreased. Furthermore, for the groups treated with humic acid it was observed that K, Mg, and Mn concentrations increased for the underground parts, while only K concentration increased for the above ground parts of the plants. Humic acid plays an important role to reduce the effects of moderate salinity on salt sensitive plant, Mung bean. The findings suggest that using humic acid on saline soil might be beneficial to increase the amount of crops. December, 2013 Özlem KALYONCU