Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, İşletme Fakültesi, İngilizce İşletme Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SEDEAQ T.M. NASSAR
Danışman: EMİN AVCI
Özet:Maddi olmayan varlıklar, fiziksel ve finansal sermayenin yansıra örgütsel faaliyetleri destekleyen doğası nedeniyle, “Entelektüel Sermaye” (intellectual capital-IC) olarak da değerlendirilmekte ve bilinmektedir. IC’ye ilişkin çeşitli tanımlamalar bulunmaktadır. Bunların çoğu IC’yi bilgi-bazlı ekonomi bağlamında tanımlamaktadır. IC’nin ölçülmesinde çeşitli yöntemler kullanılmakta olup, bunların en yaygın olanı IC Katma Değer Katsayısı (VAIC) ile öne çıkan Pulic’s yöntemidir. Bu tez, IC ve üç IC bileşeninin (İnsan Sermayesi Etkinliği (HCE), Yapısal Sermaye Etkinliği (SCE) ve Kullanılan Sermaye Etkinliği (CEE)) şirket performansı üzerindeki etkisini incelemektedir. Bu amaçla, Borsa İstanbul’da 2004-2015 yılları arasında işlem gören finans sektörü dışındaki şirketler üzerine analizler yapılmıştır. Şirketlerde performans üç farklı kategoriye ayrılmıştır: piyasa, finansal ve üretkenlik performansı. Piyasa performansı fiyat kazanç oranı (FKO) ve piyasa değeri-defter Değeri (PD); finansal performans aktif karlılığı oranı (AKO), öz kaynak karlılığı oranı (ÖKO) ve hisse başına kar (HBK); üretkenlik performansı ise aktif devir hızı (ADH) oranları kullanılarak ölçülmüştür. Çalışmada panel veri analizi kullanılmıştır. Bulgular, HCE’nin kriz öncesi ve sonrası üretkenlik performansı ve finansal performansına olumlu etkisine işaret etmektedir. SCE’nin kriz öncesinde FKO üzerinde olumlu etkiye sahip olurken, kriz sonrasında AKO ve ÖKO üzerinde aynı etkiye sahip olduğu görülmüştür. CEE’nin ise kriz öncesinde PD ve FKO’ye olumlu etkiye sahip olduğu görülmüşken, üretkenlik performansına (ADH) olumsuz etkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. CEE kriz sonrasında ise, piyasa, üretkenlik (ADH) ve finansal (AKO ve ÖKO) performanslara olumlu etkilere sahip olduğu görülmüştür. HEC, SEC ve CEE üçlüsünden oluşan VAIC’ın kriz öncesinde piyasa (MB) ve finansal (AKO ve ÖKO) performanslara olumlu etkiye sahip olduğu görülmüştür. Buna ilaveten VAIC’nin kriz sonrasında üretkenlik performansı (ADH) ve finansal performansın tüm faktörleri üzerinde önemli bir olumlu etkiye sahip olduğu görülmüştür. ABSTRACT Intangible assets are known and considered as intellectual capital (IC) because of their supporting nature to organizational activities along with physical and financial capital. There are several definitions of intellectual capital. Most of these definitions define IC in the context of the knowledge-based economy. Among the several methods to measure IC, the most popular measure in this context is Pulic’s method, which is known as the value added intellectual coefficient (VAIC). This thesis examines the impact of IC and its three components (human capital efficiency (HCE), structural capital efficiency (SCE), and capital employed efficiency (CEE)) on corporate performance. The analysis is carried on non-financial companies listed on Borsa Istanbul for the period starting from 2004 till 2015. Corporate financial performance is classified into three different categories; market, financial, and productivity performances. Market performance is proxied using Price-Earnings ratio (PE) and Market to Book ratio (MB); financial performance is proxied using Return on Assets (ROA), Return on Equity (ROE), and Earning Per Share (EPS) ratios; while productivity performance is proxied using Assets Turnover (ATO) ratio. The study uses Panel Data analysis to fulfill its objectives. The findings indicate that HCE has a significant positive impact on productivity and financial performance before and after the crisis. SCE has a significant positive impact on market performance (PE) before the crisis and the same impact on financial performance (ROA and ROE) after the crisis. Regarding CEE, it has a significant positive relationship with market performance (MB and PE) and a significant negative relationship with productivity performance (ATO) before the crisis. After the crisis, it has a significant positive influence on productivity performance (ATO) and has a significant positive impact on financial performance (ROA and ROE). VAIC, which represents the three different components; HCE, SCE, and CEE, has a significant positive impact on market performance (MB) and financial performance (ROA and ROE) before the crisis. In addition, it has a significant positive impact on productivity performance (ATO) and all financial performance factors after the crisis.