Abbâsî halifesi el-Muktefî Liemrillâh'ın hayatı ve dönemindeki önemli siyasi gelişmeler


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sezen Demir Özşirin

Danışman: MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞCI

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Ortaçağ tarihinin önem arz eden konularından biri olan Abbâsî Halifesi el-Muktefî Liemrillâh ve dönemi (1136-60) incelenmektedir. el-Muktefî Liemrillâh’ın hilâfeti, Abbâsîler’in Selçuklu hâkimiyetinden kurtularak yeniden yükselişe geçtikleri bir dönem olması bakımından oldukça önemlidir. el-Muktefî Liemrillâh, halifeliğe geldiği zaman Irak Selçuklu Sultanı Mesûd’a bağlılık sözü vermiş olmasına rağmen, onun ölümünden sonra (1154) müstakil olarak harekete geçmiştir. Kurduğu ordu ile bizzat sefere çıkan el-Muktefî, Kûfe, Vâsıt, Tikrît ve el-Hille gibi önemli yerlere hâkim olmuştur. Irak Selçuklu tahtına geçen Sultan Muhammed, Halife’den kendi adına Bağdat’ta hutbe okutmasını istemişse de bu isteği reddedilmiştir. Halife, Bağdat’ta hiçbir siyasî otorite adına hutbe okutmayarak, Büveyhî tahakkümünden itibaren tamamen kaybettikleri siyasî güçlerini yeniden kazanmaya muvaffak olmuştur. Bu güce ulaşan yegâne halifenin el-Muktefî Liemrillâh olması onun dönemine ayrı bir önem atfedilmesine sebep olmuştur. -------------------- Abbâsîd Caliph al-Muktafi li-Amr Allah and his period (1136-60) have been examined. al-Muktafi li-Amr Allah’s caliphate is really important as it was a period when Abbâsîds got rid of the domination of Seljuqs and they started to rise. When the Caliph took up the caliphate position, although he gave a promise to Iraq Seljuq Sultan Mas‘ud, after his death (1154) he took the action. With his military forces starting war al-Muktafi had the command of very important areas such as Kûfe, Vâsıt, Tikrît and al-Hille. When Sultan Muhammad succeeded the throne of Iraq Seljuqs, he wanted the Caliph’s having the sermon read on behalf of him in Baghdad, but his request wasn’t accepted. The Caliph didn’t have sermon read on behalf of a political authority and so they regained their political power that they had lost since Buyid domination. The only Caliph that reaches such a power has been Caliph al-Muktafi li-Amr Allah.