Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği (İngilizce) Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: İngilizce
Öğrenci: SEMİH ÖZEL
Danışman: Ercan Öztemel
Özet:KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELERİN (KOBİ) YETKİNLİĞİNİN ÖLÇÜLMESİ: DİNAMİK BİR MODEL Küçük ve Orta ölçekli işletmeler (KOBİ) ülkeler için büyük önem arz etmekte ve dünya ekonomisinin bel kemiğini oluşturmaktadırlar. KOBİ’lerin güçlü hale gelmesi ülke gelişimi içinde çok önemlidir. Her ülke kendi işletmelerini geliştirmek, işletmelerin hem kendilerine hem de devlete olan faydasını arttırabilmek için çeşitli şekillerde destek programları oluşturmaktadır. Bu destek programlarının en verimli şekilde kullanılabilmesi ve hedeflenen faydayı oluşturması, doğru işletmelerin desteklenmesi ve doğru desteklerin verilmesine bağlıdır. Dolayısı ile, destek almak isteyen KOBİ’leri belirli özelliklerine göre değerlendirecek, doğru şekilde seçilmelerine rehberlik edecek modellere ihtiyaç bulunmaktadır. Bu gereksinime bağlı olarak farklı ülkeler kendi siyasi ve ekonomik şartlarına göre oluşturdukları bazı değerlendirme yöntemlerini kullanarak destek talep eden işletmeleri belirlemektedirler. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin çok fazla olması ve büyük çoğunluğunun destek almak istemesi hem kısıtlı olan kaynakların dağıtımını daha zorlaştırmakta hem de değerlendirme sürecinin adil olmasını gerekli kılmaktadır. Desteğe ihtiyacı olan en uygun işletmelerin belirlenebilmesi için etkin bir değerlendirme sisteminin kurulması gerekmektedir. Devletin sağladığı desteklerin bir çoğu geri ödemesiz ve hibe şeklinde olduğundan doğru işletmenin belirlenmesi ülke ekonomisi açısından büyük önem arz etmektedir. Benzer şekilde özelikle bankalar kredi verecekleri işletmeleri belirli kriterler ve yöntemler kullanarak değerlendirebilmekte ve işletmelerin alacağı krediyi geri ödeyip ödeyemeyeceğini tahmin etmeye çalışmaktadırlar. Ancak uygulanan yaklaşımların çoğu işletmelerdeki finansal yapıyı temel aldığından, firmaların geleceğe yönelik durumları için yapılan değerlendirmeler yeterli olmamaktadır. Bu araştırma ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin belirli açılardan değerlendirilmesini sağlayacak ve KOBİ yetkinliklerinin ölçülmesine olanak verecek bir çerçeve model geliştirilmesi amaçlanmıştır. İşletmelerin değerlendirilmesinde kullanılacak model genel olarak beş yetkinliğin ölçülmesini hedeflemektedir. Bu yetkinlikler; “Teknolojik Yetkinlik”, “Stratejik Yetkinlik”, “Finansal Yetkinlik”, Entelektüel Yetkinlik” ve “Arge & İnovasyon Yetkinliği” dir. Etmen tabanlı bir yapı önerilerek hem dinamik ve esnek hem de uyarlanabilir zeki bir sisteme dönüştürülmesine yönelik yeni bir yaklaşım sunulmaktadır. Measurıng the competency of small and medıum enterprıses (sme): a dynamıc model Small and Medium Sized Enterprises (SMEs) are of major importance to countries and form the backbone of the world economy. Strengthening the SMEs are also important for the development of the countries. Due to this fact, every country provides various support programs to improve its local enterprises and to increase the number of those in order to create benefit for both industry and the government. To use such support programs in the most efficient way and to achieve the respective objectives, the enterprises must be assessed and the right ones are to be selected for the sake of right supports to be provided. Therefore, SMEs applying for particular support program must be assessed in terms of certain scientific criteria. Countries already employ certain assessment methods. They developed those models in accordance with their respective political and economic conditions in order to identify the enterprises to be supported. Since there are too many SMEs, especially in the developing countries and since most of them require the governmental support, it is important to find out a just distribution scheme for the national benefit an efficient assessment system must therefore be introduced to determine the most appropriate enterprises eligible to deserve governmental support. Since most of the supports provided by the governments are no-payback funds, selecting the right enterprises is of major importance for the national economy as well. Similarly, banks use such a certain criteria and employ various methods to determine credit worthiness of the enterprises, and aim to estimate whether or not they are capable of repaying the loans provided. However, most of the methods employed in this way focus on the financial structures of the enterprises making the real assessment insufficient and narrow scoped. This study aims to generate a general framework for generating an assessment model for SME evaluation through certain measures regarding their competencies. The provided model aims to measure five general competencies that are so called as; “Technological Competency”, “Strategic Competency”, “Financial Competency”, “Intellectual Competency”, “R&D and Innovation Competency”. This study presents a new approach to facilitate the proposed model in order to generate an agent-based structure and a dynamic, flexible and adaptable intelligent system.